Oorlogskroniek der stad Aalst 1914-1918

[Alostum]

Geplaatst: 15 Mei 2010 03:58 pm

De enige commentaar voor vandaag komt van A.Van der Heyden en gaat over onze zusterstad Dendermonde:

OKTOBER 6
Na hevige tegenstand te hebben geboden moet gans het Belgisch leger zich over de Schelde terugtrekken en viel Dendermonde weer in handen van de Duitsers die er uit wraak verschrikkelijk te keer gingen. Een groot aantal mensen werd vermoord in de stad die ditmaal volledig in brand werd gestoken.

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 15 Mei 2010 03:59 pm

Burgerlijk slachtoffer

Benedictus Oosterlinck (° Aalst 14-03-1883, † Gent 07-10-1914)



Notitie bij overlijden van Benedictus: echtgenoot van De Coninck Celina, wonende Denderstraat, 13. Hij werd, den 27 September 1914, uit het hospitaal, waarin hij voor eene operatie lag, overgebracht naar het huis van zijn schoonbroeder Gilladen Jozef, Schutterstraat, 4. Nauwlijks lag hij daar te bed, of eene bom viel op dit huis, die hem den linkerarm afrukte. Hij stierf te Gent, den 7 October 1914.

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 15 Mei 2010 04:01 pm

A.Van der Heyden:
ROND OKTOBER 8 (1914)
Incidenten met generaal Jung.
Vooreerst in de wijk Onegem was een Duits soldaat gewond door het schot van een wildstroper. Daarom wilde de generaal die wijk afbranden, maar door een geschenk te geven, kon men hem kalmeren.
Een tweede incident geschiedde toen Duitse soldaten die bij een zekere Louis Mergan ingekwartierd lagen, aldaar in een kast zijn burgerwachtuniform ontdekten. Mergan werd terstond naar de kommandatuur geleid. Na een goed pleidooi van de dienstdoende burgemeester werd Mergan toch vrijgelaten en kwam er met de schrik vanaf.
Maar de toestand in de stad bleef treurig. Geen openbare verlichting door het beschieten van de gasfabriek op 27 en 28 september. Ook geen electrische leiding werkte (deze toestand zou tot 23 oktober duren toen de voorlopige herstellingen ten einde waren). Dan waren het de leveringen van hooi en strooi voor paarden en manschappen, inkwartieringen die aan de orde van de dag kwam.
Wat de mensen ook opviel was het feit dat bijna alle geestelijken, bijzonder pastoors en priesters, die terugkeerden na de vlucht, en daarna hun bezigheden wilden herbeginnen, zich in burgerkleren hadden gestoken. Ze waren namelijk uiterst bang door de Duitsers te worden aangehouden. Er waren tussen hen velen die op hun post gebleven waren en daardoor in handen der soldaten vielen, die hen aanhielden en mishandelden. Ik herinner me nog dat mijn vader zei toen de pastoor in burger voorbijkwam:"Kijk onze paster is precies 'n peerdekatjer (paardenkoopman)". Hij droeg een deukhoed, een lange brede broek en een dikke lange jas wat hem werkelijk het uitzicht van een koopman gaf. Ook de onderpastoors waren als gewone burgers gekleed. En het heeft vele dagen geduurd eer die personen weer hun priesterkleren durfden aan te trekken. Ook gingen de meesten van hen de nacht doorbrengen bij de burgers tot alle werkelijk of vermeend gevaar scheen te zijn verdwenen.

Petrus Van Nuffel:
Den Donderdag 8 October zocht men tevergeefs naar eenen Onderpastor voor M. Jozef Van der Gucht, die in zijne woning, Nazarethstraat, op sterven lag, Het was een Eerw. P. Jesuïet, die hem in zijn laatste uur bijstond. Van der Gucht stierf den 9 October. Er moest voor zijn begraving gezorgd worden; daartoe ontbrak alles; en geen paarden of geen bedienden vindende, werd het lijk door mannen van goeden wil gedragen. Eenige kennissen vergezelden den stoet naar het kerkhof, waar zij den ouden Aalstenaar, die vroeger met zijn speelgoedkraam, op onze foor, eene celebriteit verworven had, te ruste legden.
Den 8 October, om 5 uur 's morgens, stond onze Brusselaar (1), bij den waarnemenden burgemeester, heftig aan de huisbel te slingeren. M. Van den Bergh kwam uit het bed, speelde zijn broek aan en opende het venster:
- Welnu, luis, wat nieuws ?
- Dat weet ich nit, bürgemeister, aber kom schnell beneeë, denn het stinkt brâ da beim alten.
De voordeur geopend.
- Herr Bürgemeister, ich weet nit waroem; aber da soll etwas forgefallen sein; der generaal springt ja ün saloom heroem wie en Geck; und es war mit coleire, dat er sie hat roepen lassen.
-'t Is goed. 'k Ga mee. 't Zal weeral koelen zonder blazen.
In de Nieuwstraat was de ontvangst slecht. Met theatraal lawaai, en de armen als molenwieken boven, het hoofd zwaaiend, bracht Zijne Excellentie M. Van den Bergh vóór een ronde tafel, waarop eene landkaart lag. Jung wees daarop het gehucht Schaarbeek en de wijk van den Oonegem.
- Is dit Aalst ?
- Half Aalst en half Erpe.
- In den afgeloopen nacht, zei de generaal, is daar op een onzer soldaten geschoten. Ik moet den dader hebben, zoo niet steek ik die wijk in brand. Helpt zulks nog niet, dan zet ik alles te vuur en te zwaard; het leven van een enkel soldaat is me meer waard dan gansch uw stad. Ga, en breng me zoo gauw mogelijk verslag.
De burgemeester toog aanstonds naar het politiebureel, om tenminste een schijn van onderzoek te beginnen. De commissaris en eenige agenten vertrokken naar den Oonegem en vernamen aldaar, dat er werkelijk geschoten was en dat een Duitsch soldaat door verscheidene zaadkorrels in den schouder getroffen werd. Maar verder motus: de menschen van Schaarbeek gebaarden van krommen haas, en de politie wenschte niets beters.
Met dit nieuws trok M. Van den Bergh bij den bevelhebber:
- Generaal, we zijn er niet in gelukt, den dader te ontdekken. Het spijt ons. Ik hoop nochtans, dat gij de onschuldige en weerlooze bevolking niet straffen zult voor de onvoorzichtigheid van een enkele, wellicht nen pensjager uit een omliggende gemeente.
- Ik zal zien. Gij moogt vertrekken.
't Was den generaal goed aan te merken, dat het gebeurde hem ten opzichte van het Stadsbestuur in wrevelig humeur had gebracht. En toch kon men, in dezen gevaarlijken toestand, zijn hulp moeilijk ontberen. Het toeval kwam te stade: Jung vroeg naar fruit. Dit was de redplank. De jonge heer De Clippele bezorgde eenige fijne peren en schoone druiven. De hovenier van M. Van den Bergh, Gustaaf Mergan, kleedde zich zuinig aan, met blauwen schort en witblauwen gestreepten veston; en, 't korfje aan den arm, trokken beiden op. Jung deed hen binnenkomen en barstte los in overvloedige dankbetuigingen. Wat een weinig fruit vermag ! ... Doch ... ’t kwaad was ermee bemoeid: op dit oogenblik liep Oscar, de zoon van den burgemeester, hevig ontsteld, voorbij het venster der woning Monfils. Een stond later klopte de Brusselsche meubelmaker op de salondeur. M. Van den Bergh ging openen.
- Er waren Duitsche soldaten ten huize van Gustaaf Mergan, en deze hadden, in eene kas, zijn burgerwachtuniform gevonden. Zij moesten Mergan levend of dood in hun handen hebben
De dienstdoende burgemeester keerde in 't salon terug en bracht den bevelhebber op de hoogte van de boodschap, erbij voegende dat elk, en hij zelf, zoo een uniform bezaten, vermits zij tot de burgerwacht hadden behoord. Generaal Jung schreef een klein briefje, hetwelk hij Mergan behandigde. Deze snelde er mee naar huis; de geburen poogden hem te weerhouden van binnen te treden, doch Mergan stapte vrijmoedig door de soldaten, bij den luitenant, aan wien hij het bevelschrift toonde. En als eene hoos vlogen al de schavuiten op de straat.
Gedurende deze eerste dagen was er gebrek aan alles, en,vooral het stopvallen der openbare verlichting, het hoeft tenauwernood gezeid, belemmerde den regelmatigen gang der zaken. Op het gasgesticht waren verscheidene schrapnels gevallen en vervloog het gas; in de stukgeschoten woningen lagen de afgerukte buizen en doorboorde leiding. De electrische stroom was afgesneden. Wat aangevangen om uit dit slameur van duisternis en akeligheid te geraken ? Indien er middel ware de leidingspijp onder den Dender af te snijden ? Ja 't, dit kon, werd bevestigend geantwoord. En kloekmoedig sloeg men de hand aan dit lang en zwaar werk; onverpoosd arbeidden smeden, timmerlieden en gasbedienden in de huizen, om, langs dezen kant van de rivier, de compteurs te sluiten. Eindelijk geraakte het gasfabriek in werking, en zag men, den 23 October, de eerste wit-gele vlam haar helderen lichtkrans afwerpen. De bevolking herleefde !
Ook het inkwartieren was en bleef immer een lastige taak. Steeds dienden de soldaten, zooveel mogelijk, in ééne en dezelfde wijk, in één gebouw of in ééne school bijeen gelegd te worden; en het verzamelen van hooi en stroo voor duizenden manschappen en paarden leverde groot bezwaar op, vermits meestal de boeren nog op vlucht waren.

(1) zie bericht van 5 oktober

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 15 Mei 2010 04:02 pm

94 jaar geleden overleed de Aalstenaar:

Karel Lodewijk Bastiaens is geboren op 19-03-1887 in Aalst. Karel is overleden op 08-10-1914 in Antwerpen, 27 jaar oud (oorzaak: gedood tijdens het bombardement van Antwerpen). Hij is begraven in Wilrijk, Schoonselhof L12-23.
Notitie bij Karel: legernr. 13.755, klas.Mil.1907
soldaat Vervoerkorps, 1 C.M.A. Cie., 2e L.A.

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 15 Mei 2010 04:03 pm

Gustave Verbrugge, Majoor 1e Karabiniers, geboren op 13-08-1866 in Aalst. Gustave is overleden op 09-10-1914 in Antwerpen, krijgshospitaal, 48 jaar oud.
Hij is begraven in Wilrijk, Schoonselhof L10-01.

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 15 Mei 2010 04:04 pm

A.Van der Heyden:
OKTOBER 10 (1914)
Meer dan 10.000 man komen te Aalst toe en dienen ingekwartierd te worden. Politie, brandweer, stadswerklieden worden ingezet om de operatie tot 'n goed einde te brengen, en eer het nacht was had iedereen een onderkomen gevonden. Nu scheen het ergste voorbij en het leven nam min of meer zijn normaal verloop. Ook kwamen de vluchtelingen terug naar hun haardstee, maar velen vonden hun huis in puin, beschadigd en vooral geplunderd. Bij ons thuis waren de vensters reeds met planken gedicht of afgestopt met baalgoed. De gebuur van rechtover ons, een schrijnwerker, kwam tegen de avond thuis en begon direct zijn deuren en vensters af te dekken met planken. Die vent hield ons en de hele buurt heel de nacht wakker en iedereen was woedend. Tegen de morgen hield het gezaag en gehamer op en ging hij met zijn kinderen slapen, terwijl de geburen moesten opstaan om hun werk te beginnen.
In die dagen werden we 's morgens heel vroeg wakker van het geluid der boerenkarren die over de straat dommelden. Het waren landbouwers van Aalst en nog verder die naar de gasfabriek aan de Dender reden om hun voorraad cokes te gaan aankopen, cokes die dienen moesten om de vuren in hun hophasten aan te leggen, waarboven de getrokken hop werd uitgespreid. Men was immers midden in de hoppeoogst. De boeren kwamen zo vroeg aangereden omdat er daar uren moest worden aangeschoven eer men zijn beurt kreeg. Dit transport van cokes heeft wekenlang geduurd. Vele Aalstenaars die op de Moorselbaan of er tegen woonden profiteerden ervan om hun voorraad aardappelen voor de winter te laten meebrengen. En ze deden er goed mee want de winter stond voor de deur. In Aalst zelf was het reeds een aanschuiven voor de weinige bakkerswinkels die opengingen. De voorraden brood waren tijdens de dagen van plunderen wel gestolen, maar gelukkig bleef er nog bloem over in zakken en konden de bakkers van start gaan. Ook in de koöperatieven van de verschillende politieke partijen vond men tamelijk grote voorraden terug en kon de broodbevoorrading verzekerd worden; maar de hongerige mensen waren ongeduldig en gingen reeds heel vroeg voor de bakkerswinkel hun "toer" afwachten. Daar het nog geen school was, zond moeder ons met drie naar verschillende plaatsen om na aanschuiven ook brood te kopen.

Petrus Van Nuffel:
Den 10 October, rond 5 uur, kwam er vanwege generaal Jung bericht, dat er 10.000 soldaten moesten ingekwartierd worden. Aanstonds werden paarden en wagens opgezocht, ten einde het stroo in de beschikbare lokalen te brengen. 't Was maar pas 6 uur, wanneer reeds de aangemelde troepen op de Markt verschenen .... Alles geraakte in den haak, en de nacht liep ongestoord ten einde.
's Anderdaags wandelde de burgemeester aan den hoek van den Comte d'Egmont, en terwijl hij aan een vriend zijn zelfvoldoening lucht gaf, kwamen uit de Nieuwstraat zes Beiersche soldaten met een onderofficier, die tusschen hen den dienstdoenden policieagent Placide De Winter leidden. Deze zag schrikkelijk bleek.
- Hewel, wat hebt ge nu begaan ? ...
- 'k En ben te k'èk nî, berremeester; 't es á dat ze moeten hèn ....
- En waarom ?
Doch het woord burgemeester gaf een magnetische schok tusschen de Beierschen, die M. Van den Bergh omringden en insloten. De onderofficier en de zes manschappen, de bajonet op 't geweer, gingen met hem in de richting der Nieuwstraat. Alhoewel onthutst door deze aanhouding, hervatte de burgemeester weldra zijn zelfbeheersching; hij nam eene cigaar uit den koker, en, aan het huis De Clippele, vroeg hij aan het geleide een oogenblik te blijven staan, om zijn brandstok aan te steken. Ten einde der Schoolstraat, aan het bedehuis ter Meuleschette, wandelde een oberstleutnant en eenigen van zijn staf, die, zoodra hij M. Van den Bergh in het oog kreeg, aan 't lawijten en aan 't donderwetteren ging, dat het kapelleken daverde. De aangehoudene gebaarde dat al dit gesakker hem in geenen deele betrof, en volgde heel den troep tot op den koer der Patronage. Daar werd hij vóór den bevelhebber gebracht, die maar altijd vloekte en brieschte. Het schouderophalen van Jaak ergerde hem nog meer; en, ten slotte, trad een officier vooruit, die in het Fransch afbeet:
- Que le colonel était indigné de la façon dont le bourgmestre avait logé ses troupes, et que si, endéans une heure, il n'avait pas 600 bottes de paille, qu'on l'aurait arrété, etc., etc.
- Dan zal ik maar hier blijven .... Dit is u de moeite gespaard, mij opnieuw te komen halen ....
- Comment ?....Was ? ....
- Het is me bepaald onmogelijk, in de omstandigheden waarin we ons bevinden, u binnen een uur zeshonderd bussels stroo te zenden.
Die kranige houding beviel de officieren. Ze werdan handelbaar, en de Franschsprekende luitenant vroeg wanneer zij stroo en licht zouden hebben. Alles werd hen beloofd tegen s'avonds, en ze schenen voldaan. Toen echter de eerste kar stroo, na den noen, de Patronage binnenreed, was er van de Duitschers niets meer te vinden dan … - onze lezers weten bij ondervinding, wat we willen zeggen. Zij hadden nochtans, vooraleer te vertrekken, de woning bezocht van dame De Smedt-Blondiau, waar ze, langs de achterpoort der Gentschestraat, buitenkwamen, geladen met zooveel flesschen wijn, meer dan genoeg om er gansch het kwartier mee te gerieven.
Stillekensaan keerde de werkersbevolking in Aalst weer. Dit zou de toestand, onder oogpunt van voeding, betalen van soldatengeld, enz., geenszins verbeteren. Belangrijke maatregelen drongen zich op en er werd besloten eene gemeenteraadszitting te houden met de tegenwoordig zijnde raadsheeren: Jaak Van den Bergh, doctor Leo De Clercq, baron Lodewijk de Béthune en Theodoor Blanckaert. Dit aantal werd vermeerderd door raadgevende leden: advokaat Frans Eeman, Constant Boulvin, scheikundige, Octaaf Limbourg, fabrikant in breiwerk,en Jules Eeman, koopman.
De eerste zitting had plaats s'avonds, den 15 October 1914, in de gewone raadszaal. De leden hadden zich rond een tafel geschaard, waarop, bij gebrek aan gaslicht, eene bougie in een bockfleschje gezet, brandde.
Na de zitting geopend te hebben, begon de voorzitter met te verhalen hoe hij het burgemeesterschap opgedrongen werd; en hij vroeg een der ander gemeenteraadsleden, in voorrang van ouderdom, hem te willen vervangen. M. doctor De Clercq wees het aanbod van de hand, en verzocht M. Van den Bergh, in naam zijner collegas, op zijn post te blijven tot zoo lang de schepenen weerkwamen.
De heer advokaat Eeman werd het ambt van secretaris opgelegd, met bede, in deze hoedanigheid, eenige notas te nemen.
De dienstdoende burgemeester deed dan een omstandig verhaal van den toestand, waarin hij de stad had gevonden; van de baldadigheden der soldaten; van plundering en slemperij; van moedwillig vandalism; van al het gebeurde tusschen den 29 September en den 7 October; hoe er veel verbetering kwam na het vertrek van 't eerst binnengerukt leger, hetwelk vervangen werd door het korps van generaal Jung, die, den 5 October, bevel gaf in de stad al het meel aan te slaan om voor de burgerlijke bevolking te verbakken.
Het tweede punt der dagorde raakte de voeding.
M. Boulvin. - Het is de bezetter, die ons volk moet voeden.
M. Van den Bergh. - De soldaten slachten wel een paard of eene koe en geven er een klein gedeelte van aan de bevolking; maar 't beste, en de grootste hoeveelheid, blijven aan de vingers der slachters hangen.
M. Limbourg. - Ik stel voor, een afvaardiging te sturen bij den gouverneur von der Goltz.
Er werd overeengekomen aan den gouverneur een brief te zenden, hem den hachelijken toestand der stad voor oogen leggend, met verzoek om levensmiddelen. Het meel en de bloem, in winkels en molens van afwezige stadgenooten gevonden, zou aangeslagen en onder de bakkers verdeeld worden.
Men dacht reeds in vollen hongersnood te zijn en 't en was maar een begin !
Het derde punt betrof de politie.
M. Blanekaert. - Kunnen geen maatregelen genomen worden tegen de vrouwen, die aan de deuren slenteren van huizen waar soldaten ingekwartierd zijn, en die van deze alle slach van gestolen voorwerpen ontvangen ?
M, de Béthune. - Er komen veel effectieve agenten naar huis.
M. Limbourg. -- Men kan dus eenige bandchampetters afdanken.
M. Van den Bergh. - De aandacht der politie werd gevestigd op de bemerking van M. Blanckaert. Zooals ik, daar zoo even, in gezelschap van M. Achiel Vermeiren, naar de Markt kwam, zag ik aan den goudwinkel van M. Praet-De Witte (1), in de Lange Zoutstraat, twee boerinnen staan, die aan de soldaten een geschenk vroegen. Eene der wijven kreeg een kaartje, waarop een zilveren juweel gevestigd was. Ik ontnam haar het kleinood en vroeg - niet zeer vriendelijk - aan een luitenant, die voorbijkwam, of hij zulks niet kon verbieden. Hij trad op de zatlappen toe, sakkerde en schreeuwde, en daarmee was ’t al. Niets meer aan het dagorde zijnde, werd de zitting daarna geheven.

(1) reklame C.Praet-De Witte



wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 15 Mei 2010 04:05 pm

Het bestuur van Aalst in 1909
===============================================
Stad Aelst
Bevolking
Op 31 December 1907 beliep de bevolking 33.240
Gedurende het jaar 1908 is dit getal vermeerderd:
Meer geboren dan gestorven 256
Op 31 December 1908 was de bevolking 33.496
waarvan 16.376 van het mannelijk geslacht
17.120 van het vrouwelijk geslacht

Stedelijk bestuur

Burgemeester:
Leo Gheeraerdts, Molenstraat 18 en Vaartstraat 11

Schepenen:
De Gheest Victor, Keizerlijke Plaats 31
De Hert Felix, Brusselschestraat 2
Meert Louis, Houtmarkt 1
Moyersoen Romaan, Nieuwstraat 47

Gemeenteraadsleden:
Bauwens Isidoor, Statiestraat 12
Burny Louis, Statieplein l l
de Bethune Baron Louis, Brusselschensteenweg 55
De Blieck Jozef, Boudewijnkaai 7
De Clercq Leo, Zonrestraat 7
De Coninck August, Brusselschestraat 3
De Koninck Frans, Dendermondschensteenweg 12
De Naeyer Theodoor, Albert Liénartstraat 10
De Somer Jan, Nieuwstraat 65
De Windt Albert, Cumontstraat 13
De Wolf Desideer, Keizerlijke Plaats 17
Eeman Achiel, Hoogevesten 80
Geeroms Leo, Groote Markt 7
Leveau Gustaaf, Vaartkaai 4
Van der Schueren Odilon. Brabantstraat 28
Van Ghyseghem Polidoor, Dirk Martensstraat 24
Vernaeve Alfons, Esplanadestraat 11
Verhuist Theophile, Arbeidstraat 14

Openbare Veiligheid. – Justicie. - Vredegerecht.
Calewaert Adolf, Vrederechter, Keizerlijke Plaats
Uyttendaele Clemens, Griffier, Koophandelstraat
De Winter Victor, Griffier-bediende, Nieuwstraat.

Politie.
Bauwens Edmond, Commissaris, Veldstraat 14
Gits Leonard, Adjunct-commissaris, Gazometerstraat 25
Van Nuffel Petrus, Adjunct-commissaris, St-Annastr. 25
Buys Prosper, Opziener, Nieuwbeekstraat 22
Van de Steen Modest, Opziener, Binnenstraat 42

Politieagenten
Barrez Jozef, Buyl Jozef, Daeseleer Evarist, De Boeck Arthur, De Bruyn Odilon, De Coninck Judocus, De Decker Karel, De Smet Louis, De Veylder Frans, De Vleeschouwer Leopold, De Wael Camiel, De Wael Odilon, Kindermans Victor, Lenain Frans, Petit Frans, Podevyn Serafien, Pijck Henri, Roelandt Frans, Van Branteghem Jan, Van Driessche Camiel, Van Gysegem Frans, Van Malderen Jaak, Van Mulders Modest, Wauters Isidoor.

Gendarmerie
Boudry, Bevelhebber, Denderstraat

Burgerwacht
De Vis Karel, Luitenant-Kolonel, Bevelhebber, Molenstraat

Pupillenschool van 't Leger
Delveaux Lodewijk, Major, Bevelhebber, Graanmarkt.

Vrije Brandweer
De Paepe Polydoor, Kapitein-Commandand. Bevelhebber. Molenstraat

Koophandelsrechtbank
Lokaal: Kapellestraat, 12.
Ingesteld door de Wet van 16 Juni 1858.
De Rechtbank breidt hare rechtsmacht uit over de Kantons Aalst, Ninove, Geeraardsbergen, Sottegem en Herzele.
Zittingen : Donderdag om 3 uren. - Kortgeding Maandag om 4 uren namiddag.
De Griffie is open voor het publiek, van 9 tot 12 ure.

Voorzitter.
Callebaut Prosper, nijveraar

Rechters.
Geerinckx Leon, nijveraar.
Van Ghyseghem Polidoor, nijveraar
De Smedt Joris, handelaar

Plaatsvervangende Rechters.
Bosteels Herman, fabrikant
De Wolf Maurits, handelaar

Griffier
Scheerlinck Edmond, doctoor in de rechten, Veldstraat

Griffier-bediende.
D'Hoir Prosper, Molenstraat

Deurwaarders
Van Muylem Willem, Nieuwstraat
De Vos Jozef, Statiestraat.

Goedenmannenraad
Voorzitter
Van Ghyseghem Jozef
Ondervoorzitter
Eylenbosch Gustaaf.
Griffier
De Winter Victor
Deurwaarder
De Vos Jozef.
Leden
Eemans Louis, fabrikant in breiwerk
Liebaut Pieter, blikslager
Liebaut Pieter, fabriekwerker
Blanckaert Jan, bobijnder
Plaatsvervangende Leden.
D'Haese Emile, fabrikant in breiwerk
T'Joncke Pieter, fabriekwerker (overleden)
Walleze Leon, tabakbewerker

Arrondissement-Commissariaat
De Clippele Abel, Arrondissem.-Commiss. Keizerl. Plaats
Buys Hector, Bureeloverste, Keizerlijke Plaats

Provinciale Raadsleden
Eeman Rudolf, Lid der Bestendige Deputatie, Leopoldstr.
de Bethune Lod, Baron, Prov. Raadsl.; Brusselschestw.
De Hert Felix, Rov.Raadsl., Brusselschestr.
De Vis Karel, Prov.Raadsl., Molenstraat
Van der Haegen Odïlon, Provinciaal Raadslid voor 't Kanton Herzele, Nieuwstraat

Senators
van het Arrondissement Aalst-Audenaarde

Bernaeyge, Nederhrakel.
de Kerchove d'Exaerde Eug. baron, Kunststr. Brussel
Raepsaet, Audenaarde
Van Vreckem Karel, Meerbeke

Volksvertegenwoordigers
van het Arrondissement Aalst.
Daens Pieter. Werf, Aalst
De Sadeleer Lodewijk, Koniniklijkestraat, Brussel
Pieraert Paul, Geeraardsbergen
Rens Jules, Geraardsbergen
Woeste Karel, Napelstraat, Brussel
===============================================

Gegevens zijn wel opgetekend 5 jaar voor de aanvang van de 1ste wereldoorlog, maar veel deze personen waren nog in functie bij het uitbreken van het conflict.

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 15 Mei 2010 04:07 pm

A.Van der Heyden:
OKTOBER 12
Grote legerafdelingen van de Duitsers komen te Aalst toe, terwijl stromen vluchtelingen uit Aalst en omstreken, terug naar huis komen. Een geharrewar van een wriemelende massa. Om 11 uur 's nachts, terwijl het overal nogal rustig is, breekt brand uit in het ijzermagazijn "Tielemans" op de hoek van de Rozemarijnstraat en Molenstraat, heden een bijhuis van "De Ster". Met moeite kan het huis van Delafortrie, dat er aanpaalde, gevrijwaard worden. Het huis Tielemans brandde ten gronde af. Enkele weken later kocht mijn vader, die ijzerhandelaar was, de ineengesmolten ijzerwaren af van de eigenaars.

Petrus Van Nuffel:
Den 12 October was een drukke dag geweest. Zelden had men zooveel soldaten in Aalst gezien. Hun paarden waren aan het kiosk gebonden. Op de Groote Markt werden vuren aangelegd met de afbraak van het plankier van het kiosk. Aan den hoek van het Belfort, onder de open lucht, kookte men de soep.
Ondertusschen kwamen daar, geladen lijk muilezels, een tweehonderdtal Aalstenaars, uit Gent toe. Die moesten allen, op bevel van den adjudant, naar den koer van het Landhuis gebracht worden; aldaar werd nagezien of zij wel inwoners van Aalst waren, en, na onderzoek, mochten ze door de wagenwijd-geopende poort naar huis .... Of er daar geen vreemdelingen tusschen liepen, moet men God en den mulder laten beslissen; maar de burgemeester had hen allen, met één enkelen hoofdknik, het Aalstersch burgerrecht verleend. Dirk, heer van Aalst, die, in 1164, onze voorouders tot poorters verhief, was de loef afgesteken !
Te midden van al dit geharrewar - het was toen 11 uur 's nachts - klonk eensklaps het geroep: brand ! Het groot winkelhuis van Jozef Tielemans, op den hoek der Rozemarijnstraat en der Molenstraat, stond in vuur en vlam. Staandevoets ijlde een dappere schaar Aalstenaars naar het arsenaal om spuiten en pompen te halen; anderen liepen naar de brandputten der Molenstraat, der Graanmarkt en van den koer van 't Landhuis; de pompier Benoit De Saedeleer hechtte de darmen aan de pompen.De Duitschers, die in de Pupillenschool lagen, werden aan het pompen gezet. Juist bevond zich tusschen de bezettingstroepen de bevelhebber der brandweer van Dusseldorf, die insgelijks ter plaatse kwam, op een hooge ladder klom, en vandaar het vuur weerde van de kornis der woning Delafortrie. Gansch de reeks huizen was bedreigd en op het punt door het vernielend element verslonden te worden. Een vierde pomp werd aan de Sint Martenskerk geplaatst, zoo dat vier machtige waterstralen tegelijk den vuurpoel bestreden. De woning brandde nochtans ten gronde af, en de morgen schemerde al, vooraleer verder gevaar geweken was.



verkeerde notitie op de postkaart, het gebouw is niet vernield in het bombardement maar tijdens de bovenvermelde brand.

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 17 Mei 2010 12:21 pm

A.Van der Heyden:
OKTOBER 13
De brand laait weer op maar kon tamelijk vlug bedwongen worden. Doch, nu geraakt het huis van Delafortrie op zijn beurt in brand en werd gans vernield. Die branden zijn toegeschreven aan de onvoorzichtigheid van dronken soldaten die binnenshuis een vuurtje hadden aangestoken om zich te verwarmen.
De kinderen vernemen een spijtig nieuws. Er is sprake van weer de scholen te openen. Er worden vrijwilligers gevraagd om aan de opkuis te helpen, maar ik vind het straatlopen zo lekker dat ik me wel wacht me aan te bieden in de school om te helpen schuren, ruiten kuisen of banken te verslepen. Nee, ik hoopte zelfs dat er wel iets zou voorvallen dat het openen der school weer zou doen uitstellen, maar luidop dierf ik mijn gedacht thuis niet uitspreken.

Petrus Van Nuffel:
s' Anderdaags, 13 October, in den valavond, begon het vuur opnieuw te laaien. De brandweermannen Benoit De Saedeleer en Petrus Ringoir waren eerst zinnens, de kleine pomp op te richten; doch, na een uur werkens, was men, bij middel van eenige emmers water, erin gelukt, het begin van brand te dooven. Maar, rond half elf uur 's nachts, had het nevenstaande huis, de ellegoederenwinkel van Jules Delafortrie, vuur gevat. Bijtijds kwamen dien dag een groot getal pompiers, met kommandant Polydoor De Paepe (1), naar Aalst terug; hunne aanwezigheid heeft voorzeker veel bijgedragen om heel het kwartier van vernieling te redden; maar de haardstede van M. Delafortrie brandde uit tot in de grondvesten.
De geburen verzekerden, dat de ramp in 't huis Tielemans veroorzaakt was door de onvoorzichtigheid der dronken soldaten, die, wanneer het vuur nauwelijks voedsel had gevonden, in hun nachtgewaad gevlucht waren.
Denzelfden avond keerden zóó veel vluchtelingen in onze stad weer, dat de Duitsche overheid zich de moeite ontzag hunne eenzelvigheid te doen vaststellen. Middelerwijl was er bij M. Van den Bergh een brief van M. Moyersoen, uit St Leonards, toegekomen, hem verzoekende in zijn woning der Nieuwstraat eene ondervest te zoeken, waarin, eens som geld stak. Het huis lag vol Duitschers en, op eene kamer, woonde de kolonel. De burgemeester begaf zich zonder dralen bij den generaal,, in het huis Monfils. Jung vergezelde hem, en zei aan den kolonel waarvoor ze kwamen; deze liet gewillig toe, dat men de opzoekingen deed, maar hij merkte op, dat er, vóór hem, ander troepen in de woning gelegen hadden, en dat het geld … Ja, dit was te verstaan … Jung, de kolonel en M. Van den Bergh zochten. De laatste vond, in een ingemaakte kas, een broek en een ondervest; getast: 't geld, ongeveer 700 frank, stak er nog in. De brief van M. Moyersoen duidde ook aan, dat er boeken en geld weggestopt waren in eene broeikas. Twee soldaten hielpen zoeken, tusschen honderden b1oempotten, en tot eenieders voldoening, kwam alles ongeschonden voor den dag. Wanneer M. Van den Bergh het huis meende te verlaten, bemerkte hij dat eene bent soldaten wegreden met een splinternieuwen wagen van M. Jan Simoens. Gebruik makende van de goede luim des kolonels, vroeg de burgemeester een “bon” voor dit voertuig. Hij mocht den wagen schatten. Twaalfhonderd frank vond de kolonel fel overdreven, doch hij beloofde allegelijk een ontvangstbewijs te sturen. s' Avonds kreeg M. Van den Bergh een omslag, waarin een “bon”, van 450 frank stak; s' anderdaags 's morgens, om 7 1/2 uur, ging hij bij den kolonel eene klacht neerleggen, maar deze was met zijn volk reeds hooger op getrokken, en Jung verklaarde dat de zaak hem geenszins betrof, nademaal de soldaten van zijn afdeeling geen deelmaakten. Nu, M. Simoens had toch iets.
Na den slag van Quatrecht gingen de bezettingstroepen naar Gent, en onze generaal Jung trok mee.We bleven hier begiftigd met major Wint, een kereltje, die gedurig met den revolver in de hand liep, en meer dronken dan nuchter was; men noemde hem 't Zat Majorke.
De Kommandantuur kwam tot stand in het alsdan ledig huis van M. Moyersoen, in de Nieuwstraat. Kolonel von Kathen pronkte aan het hoofd, bijgestaan door den Scheeven, ofte Wantje Barrez, de hauptman Wendt.
Van dan af begon het verordeningen te regenen, en de eerste, die het te verduren hadden, waren de herbergiers, die ten 9 uur s'avonds moesten sluiten; acht dagen later waren reeds drie en twintig drankhuizen, die na het bepaald uur openbleven, gesloten.
Maar de bevolking moest gespijsd worden .... Hoe aan geld geraakt om voedsel te koopen ? ... Er wasgeen zaad in't bakje, buiten de karige opbrengst van aangeslagen en verkocht meel en bloem. En de noodlijdenden werden ongeduldig; de gemoederen kwamen in gisting: een opstand dreigde los te breken, en zelfs had, op deGroote Markt, eene betooging plaats van vrouwen, die het soldatengeld kwamen eischen. M. Van den Bergh sprak, van in een der vensters van het Landhuis, de woelige menigte aanradende een paar dagen geduld te hebben, en belovende alles te doen wat in zijn macht was.
Het gemeenteraadslid M. Edward Van den Steen verzekerde dat hij een vriend had, M. Devillers, eigenaar van het hôtel Astoria, Koninklijkestraat, 103, te Brussel, die wel een zekere som zou willen verschieten. Geen oogenblik geaarzeld en naar Brussel gereden. In de hoofdstad toegekomen, vonden onze stadgenooten het gasthof van M. Devillers in rep en roer door een groot getal opperofficieren, die, in de sierlijke marmerenzaal, de komst van den koning van Beieren verbeidden. De eigenaar van Astoria zelf zat met al die parade weinig in en liet de prachtkevers maar hobben en tobben. Ondanks het lawaai, luisterde hij aandachtig naar de smeekbede der Aalstenaars, die namens de ongelukkige vrouwen onzer soldaten, zijn hulp inriepen. Op hun handteeken leende hij tienduizend frank.
- We zouden wel eetwaren kunnen doen binnenkomen, hadden de winkeliers verklaard; doch zoolang de scheepsvaart gestremd blijft en de sassen niet hersteld zijn, is zulks onmogelijk.
M. Van den Bergh besloot naar Gent te gaan, bij generaal Jung, die in het Gouvernementshotel verbleef. M. de Béthune zou hem vergezellen, ten einde alles in 't werk te stellen om aan het geld der statiebedienden te geraken.

(1) Polydoor De Paepe, bevelhebber der Aalsterse Brandweer, ° Aalst 15-8-1846, † Aalst 5-2-1917, echtgenoot van mevrouw Anna Van Crombrugghe



wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 17 Mei 2010 12:23 pm

A.Van der Heyden:
OKTOBER 14
Generaal Jung vertrekt uit Aalst en wordt vervangen door majoor Wint (1), die steeds met een revolver zwierde en meer zat dan nuchter was. Hij kreeg van de Aalstenaars al heel vlug de bijnaam van " 't zat Majoorke". De balans wordt opgemaakt van het aantal verwoest huizen te Aalst. Volgens verslagen van de politie bedraagt het aantal totaal verwoeste huizen 30 en gedeeltelijk beschadigde 63 (2).
Men notere hierbij dat verschillende kunstwerken veilig verborgen zitten in de kelders van de "Banque Centrale de la Dendre" (heden Generale Bankmaatschappij). Onder meer werden er weggestopt de schilderijen van Rubens en De Crayer uit de St. Martinuskerk. Aan de Duitsers maakte men wijs dat deze schilderijen tijdens de eerste dagen van de oorlog reeds naar Engeland werden overgebracht.

(1) Majoor Windt ( 't zat Majorken), na generaal von Mayer en generaal Jung bevelhebber der Kommandantur. Een klein krom ventje, een der grootste zatlappen die Aalst ooit binnen haar muren had, en, uit dien hoofde, noemde men hem 't Zat Majorken. "Hij ledigde krakachtereen drie flessen oud bier De Gheest, en goot daarop nog een drietal flacons witte wijn." Wanneer Windt, aan 't hoofd zijner soldaten, onze stad verliet, werd hij triomfantelijk uitgeleide gedaan door al het klein gedoe der achterbuurten, dat het groot succes van de dag - het lied van Marie Planche - keelde. (bron: "Aalst op zen Oilsjters" J.Ghysens & Fr.Wauters, 1991)

(2) Jos Ghysens, heeft het in het hierboven vermeld werk, over 462 vernielde of zwaar beschadigde gebouwen op een totaal van 8.281.

Nog een bekende figuur te Aalst tijdens de bezetting was von Kathen of zoals de Aalstenaars hem noemden "De Vosse Moustache".



Luitenant-kolonel von Kathen, Oberstleuntnant der Etappen-Kommandantur, was afkomstig uit Wiesbaden, waar hij een handel in kolen dreef. hij huisde aanvankelijk in het herenhuis Moyersoen, Nieuwstraat 47, nadien in de wonig van Camille Liénart, Grote Markt 2. (bron: "Aalst op zen Oilsjters" J.Ghysens & Fr.Wauters, 1991)


wordt vervolgd

mvg. Alostum