Aalsterse burgerlijke slachtoffers 1914-1918

[Alostum]

Getuigenis van een gehuwde vrouw




F.20 Gehuwde vrouw

Mijn huis bevond zich langs het kanaal. Rond de 27e september begonnen de Duitsers de stad te beschieten. Ik was met mijn man, mijn dochter Hortense, mijn nicht, mijn zoon Joseph en mijn moeder van 83 jaar thuis.
Duitse soldaten kwamen op de deur kloppen. Mijn man opende de deur. Ik hoorde een officier bevelen geven. Twee soldaten omsloten mijn man en trokken hem buiten en toonden hem drie kadavers van Duitse soldaten. Zei zeiden tegen mijn man: “Hiervoor zul je boeten”. Eén van de soldaten stak mijn man met een bajonet in zijn been, dit heb ik later vernomen, maar ik hoorde hem schreeuwen van de pijn. Ik zag hem niet meer terug, en wist niet of hij dood of levend was. Nadien zijn mijn moeder, mijn nicht en ik gevlucht naar de kelder, mijn dochter en zoon zijn vol angst buiten gelopen.
Ik heb de kelder moeten verlaten omdat de Duitsers ons huis in brand staken. Op straat zag ik de soldaten op burgers schieten, en zag veel kadavers liggen op straat. Ik zag burgers op het hoofd geslagen worden met geweerkolven en anderen gestoken worden met bajonetten. Volgens mij lagen er 37 kadavers, onder hen een jong meisje (de getuige geeft de naam). Ik zag het kadaver van een jongen, 16 jaar oud, uitgestrekt op de grond, de twee handen afgesneden. Daarvoor had ik bijlen gezien in de handen van de Duitsers. Ik zag ook het kadaver van een jongen van ongeveer 12 jaar oud. De meeste kadavers waren die van mijn geburen. Ik zag ook negen Belgische kadavers aan elkaar gebonden. Ik kende enkelen onder hen. Ik verliet Aalst de volgende dag en trok naar Gent.
(Een andere getuigen bevestigde deze verklaring)

[Alostum]

Getuigenis van een Belgische vluchteling



F.21 Belgische vluchteling

Ik ben mecanicien en woon in Aalst. De Duitsers trokken Aalst binnen in de maand augustus en gedroegen zich zeer goed. Op zaterdag 26 september, werden de Duitsers door de Belgen verjaagd. Ik bevond me ongeveer 50 meter van de Albertlaan. Tussen ons waren er weiden. Ik zag een vriend van me die probeerde over een muurtje te klimmen om zo aan de Duitsers te ontsnappen die langs de Albertlaan terugtrokken. Een Duitsers deed hem teken om naar beneden te komen en zodra hij beneden was, stak de soldaat hem met zijn bajonet in de keel. Hij overleed. Ik zag een half uur later zijn kadaver. Het nummer van het Duits regiment was 85, ik zag dit op de soldaten hun helm.
Ik zag ook een man, die ik niet kende, proberen in zijn huis zijn gordijnen die vuur hadden gevat te doven. Ik zag een Duitse soldaat hem met een geweerschot doden. Zijn kadaver zag ik ook.
Het was dag, ik kon de eerste man herkennen, toen men op hem schoot. Ik kende hem goed.

[Alostum]

Getuigenis van een Belgische vluchteling




F.22 Belgische vluchteling

Op zaterdag 26 september had er een gevecht plaats tussen Belgen en Duitsers. De Belgen – enkele soldaten van het Belgische leger – bevonden zich in Aalst op zaterdagavond en zondagmorgen, ’s morgens vroeg trokken de Duitsers de stad binnen. De Dender doorkruist Aalst. Ik woonde op de linkeroever van de Dender als men langs de grote baan naar Brussel komt. Het grootste deel van de stad ligt aan de andere kant van de rivier.
Ik telde ongeveer 500 Duitse soldaten die de stad op zondagmorgen binnen trokken langs mijn kant van de rivier.
Het waren infanteristen, zij hadden bij zich karren met erop het teken van het Rode Kruis, maar in realiteit vervoerden ze allerlei oorlogsmateriaal voor de paarden, enz., enz.
Het was ongeveer zeven uur ’s morgens, toen ik ze zag.
Ik woonde met mijn broer, zijn twee dochters en zijn twee zonen. Een derde dochter was gehuwd. Die morgen bevond ze zich in ons huis met haar man en kind. We gingen koffie drinken. Wij verlieten al lopend het huis om ons naar dat van de schoonzus van mijn broer in dezelfde straat te gaan. De jongste dochter van mijn broer had op het moment van onze vlucht enkel haar ondergoed aan.
Tien minuten later kwamen drie Duitse infanteristen onze woning binnen. De deur was niet op slot. Wij waren in de achterkamer op het gelijkvloers. In de voorkamer bevond zich een ouderling. De soldaten kwamen de achterkamer binnen en bevalen ons de armen omhoog te steken. Wat we onmiddellijk deden, hierop fouilleerden ze elk van ons afzonderlijk. Ze joegen ons het huis uit, de straat op. daar bevonden zich nog andere soldaten. Het waren enkel de mannen die naar buiten moesten. Wij waren met 22 man. Op straat plaatsten de soldaten ons langs een muur en bevalen ons de ganse tijd de armen boven het hoofd te houden.
Ze riepen ons toe; “Rechts ommekeer, voorwaarts, mars!” en ze verplichten ons zo een 500 tot 600 meter vooruit te gaan, nog steeds met de armen omhoog.
Vervolgens zeiden ze ons om op de grond te gaan zitten. Een Duitse officier kwam naar ons en zei; “Dit is de straf”. Ik vroeg hem; “Waarom?”. Hij antwoordde; “Omdat de bevolking van Aalst gisterenavond op ons heeft geschoten”. Ik antwoordde hem; “Dat is niet waar. Er is gisterenavond geen enkel schot gelost door de bevolking. Ik liep gisterenavond door de stad en ik heb geen enkel schot gehoord”.
Hij nam zijn geweer om me ermee te slaan en antwoordde; “Jij, Schweine Hund” en nog andere verwijten.
De Duitsers vervolgden vervolgens hun weg. Ze gingen vooruit met paard en kar, zoals ik reeds zei, met het teken van het Rode Kruis op de karren. Ik kon duidelijk zien dat er geen gekwetsten, maar enkel oorlogsmateriaal, in de karren lag. Volgens mij was dit een truc om het Belgische leger te misleiden. Wij moesten de karren met de andere soldaten volgen. Driehonderd meter verder plaatsten de Duitsers ons – samen met een andere man die gevangen genomen was langs de weg – tussen twee huizen. De Duitse soldaten plaatsten zich voor ons en bedreigden ons met hun geweren en verweten ons van “Schweine-Hund” en nog andere verwijten, ze riepen; “Binnen vijf minuten zijn jullie allemaal dood”. Er bevonden zich ook officieren onder hen.
Gedurende gans die tijd, waren de Duitsers en Belgen slaags in een ander deel van de stad. Een gekwetste Duitse officier kwam naar de plaats waar wij ons bevonden. Enkele bewoners brachten hem een stoel uit een huis en hij zette zich. Daarna begonnen de Duitsers langs alle kanten op de bewoners te schieten.
Ze drongen de huizen binnen en fusilleerden de bewoners in hun huis en anderen op straat. Op dat moment kwamen er vrouwen voorbij op straat. Verschillende onder hen vertelden ons van de schrikkelijke slachtpartij. Ze gaven ons de naam van verschillende slachtoffers, ik kan ze me niet herinneren, maar ik herinner me nog één van hen, C. v. D., een werkman die ik kende. Hij had een vrouw en acht kinderen. Hij werd gedood in de straat op het moment waarvan ik sprak. De vrouw van mijn broer zag zijn kadaver.
Ik weet dat er eenentwintig inwoners die morgen zijn vermoord, op verschillende manieren, de ene met bajonetsteken, anderen zijn neergeslagen en anderen gefusilleerd.
Ondertussen waren de Belgen genaderd en toen de Duitsers zich omdraaiden om hen te beschieten, hebben de meeste onder ons – 23 mannen – zich tussen de vrouwen gemengd en zo kunnen vluchtten. Ik weet dat er zich zo 20 mannen hebben kunnen redden. Ik kan niets bevestigen over het lot van de drie andere inwoners.

[walter]

Bij deze "getuigenissen" uit het Bryce-rapport vermelden we toch best dat vrij algemeen wordt aangenomen dat deze getuigenissen weinig betrouwbaar zijn wat concrete feiten betreft. Zo wordt het verhaal over afgehakte handen en /of vingers waar hier ook naar verwezen wordt, als niet bewezen beschouwd.
Ook al kan het huidig onderzoek nog verfijnd worden, weten we dat op die beruchte dagen van 26 tot 29 september 1914 er ca. 40 burgers vermoord werden.
We weten dat het er gruwelijk aan toe ging.
Voor Aalst zijn gelukkig de politieverslagen bewaard zodat we het Brycerapport niet nodig hebben om de waarheid te achterhalen.
Ook de dossiers oorlogsslachtoffers kunnen nog feiten objectiveren.

[Alostum]

Inderdaad, erg betrouwbaar is het Bryce rapport niet. Dit staat ook zo vermeld in de inleiding van dit onderwerp op de vorige pagina, namelijk dat het "absurde" berichtgeving en "oorlogspropaganda" is.

[Alostum]

Getuigenis van een Engelse journalist





F.23 Engelse journalist

Op 26 september bezocht ik Dendermonde en Oudegem. In Dendermonde zag ik slechts twee huizen overeind staan, ik nam er een foto van die kan tonen. Op de deur van deze huizen stond met krijt deze woorden geschreven “Gute Leute schonen”. De ondersecretaris van de Staat van Oorlog, wiens naam ik vergeten ben, zegde me dat het huizen van prostituees waren. Een andere man vertelde me hetzelfde.
In Oudegem zag ik de kadavers van twee mannen, een vrouw en van een jong meisje, opgehangen nabij de kerk.
De mannen waren burgers, zij hadden geen wapens, als ik ze zag. Ze waren door bajonetsteken om het leven gebracht.
Nabij Aalst, nam ik het geweer van een dode Duitser met een zaagtandbajonet, die ik bewaarde. De zaagtanden liepen door tot aan de punt van de bajonet.
Ik was in Aalst tijdens het bombardement. Een Belgische luitenant, aan het hoofd van een mitrailleursectie, opgesteld nabij een café die de draaibrug op de gekanaliseerde rivier (Dender) bediende, vertelde me dat er ongeveer een uur geleden, voor onze aankomst aan het café, de Duitsers geprobeerd hadden om langs de weg naar de brug die hij verdedigde met zijn mitrailleur te bereiken.
De draaibrug stond open, zodat de Duitsers ze niet konden oversteken.
De luitenant zei me dat de Duitsers oprukten en voor hen een zeker aantal burgers (mannen) vooruitdreven, en dat ze hierdoor niet konden schieten, totdat de burgers nabij de brug waren gekomen, liet hij boven hun hoofden op de Duitsers schieten die achteraan liepen.
De Duitsers waren verplicht zich al schietend terug te trekken, maar schoten eerst op de burgers.
Ze vermoordden ze zodra de luitenant schoot met zijn mitrailleur. Ik stak het kanaal met een bootje over en ging naar de plek waar de kadavers van de burgers lagen, en ik zag ze zelf.
Het waren er 8 of 9. Enkelen hadden een kogel in de rug gekregen, anderen waren gedood door bajonetsteken. Een man had een bajonetsteek in de borst gekregen. Deze man was een beenhouwer. Hij droeg een soort schort of gestreepte overall. Hij had geen hoed of schoenen aan, het leek erop dat men hem zo recht uit huis had gehaald.
De verwondingen waren duidelijk veroorzaakt door zaagtandbajonetten, te oordelen naar het karakter van deze die ik had gezien.

[walter]

In het Brice-rapport staan veel getuigenissen anoniem wat het moeilijk maakt om te controleren.
Dit hier is thuis te brengen.
Onlangs tikte ik het boek op de kop "The track of the war" van de Britse journalist R. Scotland Liddell.
Deze slaagde er in op 27 september 1914 met de hulp van de Belgische officier Kpt. Albert De Keersmaecker vanuit Dendermonde naar Aalst te rijden. Ze kunnen tot aan de spoorwegbrug op de Dendermondsesteenweg rijden en van daaruit de stad te voet verkennen. Hij slaagt er in aan de Zwarte Hoekbrug de Dender over te steken en beschrijft de vermoorde burgers die daar en tijdje tevoren gruwelijk aan hun einde kwamen.
In zijn boek beschrijft hij dat en in het Briceverslag vinden we daar een aantal gegevens van terug.
Een voor ons interessant detail dat niet in het Briceverslag voorkomt is de vermelding van de brandende fabriek op de Hoge Vesten. Beeld dat we zien op het filmfragment van Weigle . Het is merkwaardig om te beseffen dat die dag , ondanks urenlange beschietingen, verschillende Britse en Amerikaanse journalisten, fotografen en cineasten op verschillende plaatsen in het stadscentrum hun opnames maken : Dugmore en Gleason in de Molenstraat, Weigle op de treinviaduct aan de Werf, Scotland Liddell aan het station en de Zwarte Hoekbrug. Veel van hun foto's en filmopnames zijn nog zoek. Laat ons nog maar wat verder zoeken...

[Alostum]

Mogelijk is beenhouwer waar het getuige F.23 over heeft;

Alfons Uyttersprot, ° Wieze 22/10/1877, gehuwd met Maria Victorina Coen, Ouden Dendermondsesteenweg 137.

[Alostum]

Bron: Het Nieuwsblad 30 december 2017

Pieter Trogh is wetenschappelijk medewerker voor het In Flanders Fields Museum (I.F.F.M.), voordien was hij dit voor het opgedoekte Documentatiecentrum en Archief voor Daensisme en Hedendaagse Geschiedenis van de Denderstreek (D.A.D.D. )

[Alostum]

Getuigenis van een Belgische soldaat



F.24 Belgische soldaat

Ik was in Aalst toen de Duitsers er door de Belgen werden verjaagd. Zo men mij vertelde haalden de Duitsers, die zich al vechtend terugtrokken, een zeker aantal burgers uit een café en doden ze.
Ik zag meerdere kadavers voor het café op straat liggen, het waren er ongeveer negen, een jonge man, 17 jaar oud, had bajonetsteken in de rechter zijde van zijn borst, een ouderling was de keel overgesneden, hij was bijna onthoofd.