Oorlogskroniek der stad Aalst 1914-1918

[Alostum]

Geplaatst: 23 Mei 2010 10:46 am

Petrus Van Nuffel:
den 10 Januari hebben de Duitschers behoefte aan boomkappers

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 23 Mei 2010 10:47 am

A. Van der Heyden:
JANUARI 20
Buiten handelsbrieven of dringende familieberichten mag er geen briefwisseling meer worden verzonden.

Petrus Van Nuffel:
20 Januari: De Etappen-Inspecteur von Unger laat weten dat voortaan de verzending verboden is van brieven, die noch den handel, noch dringende familiezaken betreffen.

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 23 Mei 2010 10:48 am

A. Van der Heyden:
JANUARI 26
Men sticht nog een nieuw liefdadigheidswerk, namelijk "Het werk der zwakke kinderen". Konden er van genieten, de kinderen die na een geneeskundig onderzoek te hebben ondergaan, een attest kregen van zwakte, waarbij ze bij hogergenoemd werk bijgevoegd voedsel konden krijgen. Men moet bekennen dat in Aalst het maximum werd gedaan om de bevolking te helpen.

Petrus Van Nuffel:
In den loop van den winter 1915-1916 waren tal van liefdadige personen pijnlijk getroffen bij het aanstaren van zooveel tengere, uitgemergelde en ziekelijke kinderen; en het aanzien dezer arme ellendige verstootelingen, deed hen het ontwerp opvatten voor deze kleinen hartversterkende eetmalen te doen bereiden.
Edelmoedige damen, reeds aan het hoofd van ander menschlievende inrichtingen ten bate der werkende klas, namen deze taak liefdevol aan en stichtten het Werk der zwakke kinderen, waarbij de hulp van den heer doctor Lodewijk De Bolle van onschatbaar nut was.
Een eerste eetzaal werd den 26 Januari 1916 geopend. De uitslag overtrof zoo zeer alle verwachting, dat de bijtredingen toestroomden en dat het Komiteit zich verplicht zag een ruimer lokaal te zoeken, waarin men twee eetplaatsen kon inrichten om de kinderen, bij afwisseling, drie dagen per week een krachtig noenmaal voor te zetten. Daar het getal der beschermlingen alreede tot meer dan 1,150 geklommen was, hetgeen liet vermoeden dat men al te breed in het aanvaarden geweest, was, besloot men, de kinderen aan een nieuw geneeskundig onderzoek te onderwerpen. Het Komiteit van dit Werk gelastte hiermede M. De Bolle, bijgestaan door een schrijver, die knap en vlug de pen hanteerde, en door eene dienstvaardige juffer voor het uit- en aankleeden der beschermlingen.
Het eerste onderzoek geschiedde den Maandag 22 Januari 1917.
Wanneer de achtbare doctor op zich nam, al de zwakke kinderen te onderzoeken, was hij van meening er veel te zullen aantreffen, die in bloeiende gezondheid verkeerden, en dat zijn taak, na eenige bezoeken, spoedig zou ten einde loopen.
Hoe bedroog hij zich ! Die bleeke, uitgeputte kleinen, met vale wezens, door hoest aangedaan, beschouwende, dan begreep hij dat de plicht van hem iets meer vereischte dan een vluchtig onderzoek.
Zijn arbeid duurde niet minder dan zeventien dagen.
De bezoeken van 22, 23, 24 en 25 Januari begonnen van 12 uur 15 m. tot 1 uur 45 m. Den Zaterdag 26 Januari duurde het visiet van 12 uur 15 m. en liep slechts ten 5 uur 20 m. ten einde. De onderzoeken werden hernomen den 29, 30 en 31 Januari en den 1 Februari, van af 1 uur 15 m. tot 1 uur 45 m. Den Vrijdag 2 en den Zaterdag 3 Februari begon het onderzoek van af 2 uur, om enkel ten 5 uur s'avonds te eindigen. Maandag 5, Dijnsdag 6 en Woensdag 7 Februari zetelde men van 12 uur 15 m. tot 1 uur 45 m. Zaterdag 10 Februari, onderzoek van 2 tot 5 uur 20 m.; en eindelijk, Zaterdag 17, van 2 tot 3 uur. Denzelfden dag, na het einde van het onderzoek, begaf men zich ter woning van de kinderen, die wegens een of ander reden naar het lokaal niet konden komen. Deze bewerking duurde tot in den valavond. Den 19 Februari nogmaals bezoek ten huize bij kinderen, wiens ouders het verlangen hadden uitgedrukt, uit hoofde van den ziekelijken toestand hunner lievelingen, het geneeskundig onderzoek ten hunnent te doen.
1,072 kinderen werden nauwkeurig onderzocht, en de uitslag luidde: 556 zwakke, 449 onzekere en 67 gebrekkelijke. Eenige kinderen waren niet onderzocht wegens verwaarloozing of onwetendheid; 19 kleinen werden aanvaard om zes eetmalen per week, in plaats van drie te bekomen, om rede hunner buitenmate krachteloosheid en omdat de longen door de tuberculose schenen aangetast te zijn.
In tijd van vrede maakte de longtering groote verwoestingen onder de werkende klas, ofschoon de arbeiders te dien tijde in 't algemeen wel gevoed waren. Onbezorgd zijnde en weinig vooruitziende, besteedden velen een deel van het dagloon aan den optooi en eene zekere pracht; en tal van huismoeders, alhoewel niet opgeleid in de kookkunst, wisten evenwel te zorgen voor een goede tafel. Toch werden de werklieden, en bijzonder de jonge dochters, een gemakkelijke prooi der Koch-bacille.
Ten jare 1847 waren de twee Vlaanderen verwoest door een zoo vreeselijken hongersnood, dat, nog lange jaren nadien de openbare gezondheid erdoor geschokt bleef. De huidige toestand, door de langdurigheid en het gebrek aan de vereischte voedingstoffen, mocht aan dezen van 1847 vergeleken worden. Men vroeg zich met angst af, hoeveel slachtoffers deze wreede tijden, bij gebrek aan versterkend voedsel, wel zou maken ? Immers, het aantal verzwakte en bloedarme kinderen boezemde schrik in, deed de zwartste vooruitzichten vreezen voor de gezondheid der moeders in de toekomst, voor deze der arbeiders en der ambachtslieden.
Doctor De Bolle besloot: 1) het Werk der zwakke kinderen beantwoordde aan eene vereischte, die diende aangemoedigd en beschermd te worden; 2) het doel van dit Werk tegelijkertijd vóórkomend en heelend wezende, moest het blijven bestaan, zelfs na het teekenen van den Vrede, tot als den toestand der werkende klas weder normaal zou geworden zijn; 3) het Komiteit moest de middelen bestudeeren om zijn beschermlingen te vermeerderen; te dien einde volstond het, de volkswijken te doorkruisen en daar de zwakke en lijdende kinderen te aanschouwen; 4) de onzekere kinderen moesten blijven genieten van de weldaden, die het Werk hen thans zoo mild schonk; 5) eene edelmoedige schifting diende gemaakt te worden tusschen de gebrekkelijke kleinen en deze toebehoorende tot groote en van alle inkomsten beroofde gezinnen, ten einde te verhoeden dat zij andermaal, 't zij zwak, 't zij twijfelachtig werden; 6) de hoeveelheid vleesch en vetstoffen moet voor deze kinderen verhoogd worden; 7) gezien de groote diensten, door het Werk bewezen, zou het dienen aangesloten te worden bij den Antituberculose- Bond en tot dezelfde voordeelen toegelaten. En indien dit besluit voor verwezenlijking niet vatbaar ware, dan zouden ruime toelagen en groote voordeelen aan het Werk moeten toegekend worden, opdat, zoo lang mogelijk, de zwakke kinderen verzorgd en beschermd bleven.
Onze hulde aan het hoogergenoemd Werk gebracht, sluit geenszins de loftuitingen uit voor nog andere instellingen, ten jare 1916, ontstaan.

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 23 Mei 2010 10:49 am

Overleden
Henri Bauwens geboren op 06-05-1894 in Aalst. Henri is overleden op 02-02-1916 in Cherbourg, 21 jaar oud. Hij is begraven in Cherbourg, Communal, dep. Manche.
Notitie bij Henri: legernr. 108/60.072
soldaat 8e Linie

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 23 Mei 2010 10:50 am

A. Van der Heyden:
FEBRUARI 4
Inbeslagname van alle grote vrachtwagens.
Daens schrijft in "De Werkman": "Gij ziet de soep, maar zij ziet u niet, want er staan geen ogen op".

Petrus Van Nuffel:
De Kommandantuur bestond uit de volgende gemeenten: Aalst, Aygem, Baelegem, Baardegem, Baevegem, Bambrugge, Borsbeke, Burst, Denderhoutem, Denderleeuw, Erembodegem, Erondegem, Elene, Erpe, Esschene, Godveerdegem, Grootenberge, Gysenzele, Haaltert, Sint Lievens-Houtem, Heldergem, Hillegem, Herzele, Hundelghem, Iddergem, Kerkxken, Landskouter, Leeuwergem, Letterhautem, Meire, Meldert, Moorsel, Nederhasselt, Nieuwerkerken, Ninove, Okegem, Oombergen, Oosterzele, Oordegem, Oultre, Ottergem, Ressegem, Sottegem, Strypen, Vleckem, Velsique-Ruddershove, Vlierzele, Welle, Westrem, Woubrechtegem en Zonnegem.
Het verkeer zonder vrijgeleide was binnen het Etappengebied verboden van af 5 uur 's morgens; insgelijks het verkeer met rijwielen buiten de gemeenten, zonder paspoort. Gedurende zes weken, van Februari tot half Maart, waren alle vrijgeleiden voor Brussel geweigerd; slechts de werklieden der gas kregen een pas, geldig voor eene maand. 's Maandaags vóór Lichtmis werden de reizigers op den tram Aalst-Assche hunne pasporten afgenomen, de controleur niet uitgezonderd: “Die Dampfbahn kann schon fahren ohne schaff'ner,” (De tram kan wel rijden zonder controleur), verklaarden de Duitschers. Alle betrekkingen met de hoofdstad waren onderbroken en verboden. Affligem en Hekelgem lagen ontoegankelijk voor Moorsel, Meldert en Aalst: Heer Caudron, van Moorsel, die reeds vijftien jaren opvolgenlijk naar de Hoogmis van Affligem ging, mocht niet door; doctor Van Impe, van Erembodegem, die zieken had op Bouchoutberg, kon bij zijn patiënten niet; Dom Romanus Barrez, onze eerwaarde stadgenoot, wilde naar zijne abdij, maar moest bij de komst der Uhlanen terug naar huis; er waren lieden van de Varkensmarkt, die zich aankleedden als landwerkers, en langs over Meldert-Vijver doortrokken naar Brabant; voor de voermans was het dagelijks groot verlies: de menschen lapten de reis naar Brussel te voet af, gelijk in den ouden tijd.
De Uhlanen, die hier rodeerden en inzonderlijk gelast waren met het bewaken der grens, vormden eene pikfijne bende van bandieten, die zich niet ontzagen naar rustige reizigers te vuren en zelfs een mensch van Moorsel hadden doodgeschoten. Zij kregen een oogje op de abdij van Affligem, om er zich te nestelen: dáár was 't beter, oordeelden ze, dan in een boerenschuur. De officier der grenspatroelje bood zich met zijn manschappen in de abdij aan. De Hoogwaarde abt Benedictus van Schepdael weigerde hen te logeeren, voorgevende dat Affligem buiten het Etappengebied lag.
- Hier blijven! grommelde de luitenant. Wie is hier meester ?
- Niemand anders dan ik ! antwoordde de prelaat.
De ruiters stalden nochtans hunne dravers, en de abt toog naar Brussel. Weldra was hij terug met het gebod van den gouverneur, dat de Uhlanen in de gouvernementskreits niets te maken hadden en in 't Etappengebied moesten blijven.
- Wie is hier meester ? vroeg de abt, het schriftelijk bevel toonende.
Rap als de wind waren de paarden gezadeld en de Uhlanen trokken er bulderend weg, om een onderkomen te zoeken in 't kasteel der gebroeders Verbrugghen. Sedertdien werd men in de Brabantsche abdij met vrede gelaten.
Om van Aalst naar Hofstade te gaan moest ge voorzien zijn van een vrijgeleide, naar hetwelk men soms veertien dagen mocht wachten. Weet ge, wie eens bij uitzondering een pas kreeg ? ... De barbier van den Kommandant ! ...

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 23 Mei 2010 10:50 am

A. Van der Heyden:
FEBRUARI 5
40 mannen worden opgeëist voor bestratingswerken (loon 2 frank per dag). Schier niemand wilde vrijwillig voor "den Duits" gaan werken, maar de bezetter oordeelde anders: wie niet vrijwillig komt, zullen we gaan halen .... En dat deden ze ook.

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 23 Mei 2010 10:51 am

Overleden

Benoni Cornelis, geboren op 10-11-1896 in Aalst. Benoni is overleden op 06-02-1916 in Diksmuide, 19 jaar oud. Hij is begraven in Adinkerke, B.M.B. 00290.
Notitie bij Benoni: soldaat 13e Linie


wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 23 Mei 2010 10:52 am

Overleden

Amedée De Pril overleden op 08-02-1916 in Aguvaux.
Verdere gegevens ontbreken nog.

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 23 Mei 2010 10:53 am

A. Van der Heyden:
FEBRUARI 10
Nieuwe algemene volkstelling. Aan het venster moet een lijst worden uitgehangen waarop alle namen der inwonenden met beroep en geboortedatum. Opeising van een aantal boomkappers of snoeiers.

Petrus Van Nuffel:
Den 10 Februari 1916 had eene algemeene volksoptelling plaats.

10 Februari: de handel in eieren en boter wordt aan Louis De Ries (1), Kattestraat, 55, gedurende de maand Februari, verboden en eene boet van 50 mark opgelegd, omdat zijne vrouw geweigerd had, aan een Duitsch soldaat eieren en boter te verkoopen, alhoewel deze eetwaar vóór de uitstalling lag

Dagelijks kon men nu wat nieuws op de hoeken der straten lezen, maar zwijgen of binnensmonds zijn bemerkingen afknabbelen, was verkieslijk, want tusschen de gapers bevonden er zich altijd Duitsche luistervinken. Zoo weinig mogelijk spreken dus: men voelde het verraad; de muren hadden ooren; boet, gevang, deportatie naar Duitschland, om er als koelie te slaven, dwongen tot uiterste voorzichtigheid. Daarbij, 't hing uit geplakt: Sprechen über militaerische angelegenheiten ist verboten.

(1) Lodewijk De Ries, geboren op 17-01-1862 in St.Niklaas, hij trouwde met Maria Van Der Stock, geboren op 09-01-1864 in Zottegem.
Adres: Leopoldstraat (Kattestraat) 55, Aalst

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 23 Mei 2010 10:54 am

Petrus Van Nuffel:
Wanneer de langdurige oorlog meer en meer zijne nadeelige gevolgen deed gevoelen, werd dan ook naar meer doeltreffende middelen uitgezien. De Bond tegen de Tering, die vóór den krijg reeds zooveel goeds stichtte, droeg in deze droeve tijden niet minder het zijne bij, om, zooals eenige cijfers genoegzaam zullen bewijzen, de ongelukkigen ter hulp te komen. Wekelijks en regelmatig deelde de Bond 700 liters melk uit aan honderd personen door de tering aangetast, en bij de 200 bons voor eetmalen; al die kosten werden gedekt met toelagen verleend door het Nationaal Komiteit, den Bond tegen de Tering, te Gent, het Weldadigheidsbureel der stad en het geld dat onzen Bond nog van vóór den oorlog beschikbaar had. Zoo werden tot 12 Februari 1916 tienduizend frank aan de beproefde familiën uitgedeeld. Doch er moest nog meer gedaan worden. Buiten de personen, door de tering aangetast, waren er honderden kinderen, zoo niet ziek, dan toch ellendig en zwak, die, bij gebrek aan voedsel, noodzakelijk nieuwe slachtoffers der wreede kwaal gingen worden. Er werd dan besloten aan die jongens en meisjes een dagelijks eetmaal te verschaffen in de lokalen van het oud gasthuis.

wordt vervolgd

mvg. Alostum