Plundering van de Volksboekerij sept.1914

[Alostum]

Geplaatst: 02 Mrt 2013 05:00 pm

Plundering en vernieling van boeken van kunst- en geschiedkundige aard in de stedelijke volksboekerij van Aalst, gepleegd in de loop van september 1914.

De politiecommissaris Petrus Van Nuffel stelde in december 1914 het volgende vast:

Dat de lokalen der Stedelijke Volksboekerij ingericht op de Veemarkt, in de benedenzalen van de stadsschouwburg opengebroken waren en dat aldaar eene hoeveelheid boekwerken, waaronder een groot gedeelte van geschiedkundigen aard, gestolen of vernietigd waren.

Hij onderhoorde daarvoor, Van den Bossche Karel Josef Maria Katharina, ° Aalst 31/05/1880, stadsbibliothecaris, Grote Markt 24, die het volgende verklaarde:

In den loop der maand December 1914 heb ik vastgesteld dat de deuren opengebroken waren der stedelijke volksboekerij ingericht in de benedenplaatsen van het stadsschouwburg. Binnengetreden bevond ik bovendien, dat alles daar overhoop lag en dat alles de sporen van moedwillige vernieling droeg. Het was gemakkelijk om zien dat de lokalen gediend hadden tot het logeeren van soldaten, die ter plaatse eenige kleedingstukken laten liggen hadden. Een groot getal boeken was gestolen. Uit de keus die de ontvreemders hadden gedaan, was het te bespeuren dat er mannen van het vak aan ’t werk geweest waren, immers, de zeer zeldzame werken, alsmede de werken van geschiedkundigen aard, werden weggenomen, alsmede de werken van plaatselijk en geschiedkundig belang. Een zeker getal tijdschriften, de registers van inschrijving, enz… lagen in den grond gescheurd en verspreid, de catalogus was ook verdwenen, alsmede eene verzameling oude Belgische tijdschriften.
Ongeveer driehonderd werken zijn vernield of gestolen. Veel van die boeken bezitten eene groote waarde, onder veel oogpunten. Van lokaal belang zijnde en niet meer in de handel aan te treffen, is het onze stad feitelijk onmogelijk deze werken te vervangen door andere exemplaren. Dit is onder andere het geval met de werken Arnold en Clara, door Bataille, de Geschiedenis der Stad Aelst,door De Potter en Broeckaert, Jan Clercx en Het Kasteel der Verdoemnis, door Van Gucht, en andere.
De stoffelijke schade mag gerekend worden op duizend frank.
Eene kleine som geld, voortkomende van den verkoop van boekenlijsten, was insgelijks gestolen.
Deze ontvreemdingen moeten plaats gehad hebben den 28 September 1914 en de volgende dagen, na de beschieting der stad, door Duitsche soldaten die de stad innamen en plunderden. De boeken waaronder werken van Hendrik Conscience, lagen uiteengespreid tot ver op de Veemarkt, waar dezelve, eenige dagen later, door de weinig hier gebleven inwoners opgenomen werden. Die werken zijn mij verder ter hand gesteld.
In den loop van het jaar 1915 heb ik het bezoek ontvangen van eene Duitsche officier die een bezoek aan de Stedelijke Boekerij gebracht heeft en gelast was met de schade vast te stellen die de invallende Duitsche troepen aan de Boekerij hadden berokkend. Ik ken den uitslag zijner zending niet.


Bronnen:
- S.A.A. PV 02/02/1919
- MEERT D., Aalst 1914-1918. Het leven in een stad onder Duitse bezetting, p.79