Oorlogskroniek der stad Aalst 1914-1918

[Alostum]

Geplaatst: 01 Jul 2010 08:35 am

A. Van der Heyden:

JULI 1
Begin van de Slag aan de Somme, door de Duitsers verloren. Wij krijgen een zestal Duitse soldaten ingekwartierd, die van de Somme terugkeren. Ze zijn volledig ontmoedigd en vertellen ons met afgrijzen wat ze daar hebben geleden. Al zijn ze vijanden, we hebben er medelijden mee. Deze slag die zal duren tot november 1916 kostte de Duitsers meer dan 500.000 doden en 70.000 gekwetsten.

94 jaar geleden sneuvelde
Leonard Luypaert, geboren op 23-01-1893 in Aalst, zoon van Joannes Baptista Luypaert en Catharina Celestina Sunou.
Leonard is overleden op 01-07-1916 in Poperinge, 23 jaar oud (oorzaak: Gesneuveld). Hij is begraven op 03-07-1916 in West-Vleteren.
Notitie bij overlijden van Leonard: Zwaar gewond te Boezinge en enkele uren later overleden in het krijgshospitaal van Poperinge.
Eredienst op 17-12-1918 te Aalst, St.Martinus
Soldaat (oorlogsvrijwilliger P.P.C. Genie) [bron: Inschrijvingsregister militie Aalst 1914]


mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 03 Jul 2010 11:07 am

Petrus Van Nuffel:

Dit kapittel mag niet gesloten worden, zonder mededeeling te doen van de inhuldiging en wijding van eenen Kruisweg in de kapel van O.-L.-Vrouw ter Druiven.
Al degenen die deze roerende plechtigheid, op Maandag 3 Juli 1916, bijwoonden, zullen er nog lang de zoete, troostende herinnering van bewaren. Aan onze aloude en vermaarde Werfkapel, het eerste bedehuis van Aalst, in de laatste jaren zoo mooi opgetooid, ontbrak nog slechts een Kruisweg. Wijlen Philibert Aercke, de jonge veelbelovende schilder, had er juist de laatste hand aan gelegd toen de stormklok hem met zooveel ander jongelingen naar 't slagveld riep.
Er mocht niet langer getoefd worden dezen Kruisweg ter beschikking te stellen van de godsvrucht der geloovigen, die nu meer dan ooit hulp en troost gingen zoeken bij het mirakuleus beeld van O. L. Vrouw ter Druiven. Zoo werd het de Aalstenaars, gedurende de bezetting, gegeven de blijde wijding bij te wonen, en treffender, meer roerend kon zij niet geschieden. Deze taak was opgedragen aan den Z.E.P. Cyprianus, Gardiaan van het Kapucienenklooster. Na den zang van het Veni Creator, ging men onmiddellijk over tot de wijding en werd den nieuwen Kruisweg met groote devotie gedaan door al de geloovigen, ter intentie van al onze gevallen of nog strijdende soldaten; en vooral tot zielelafenis van den jongen en betreurden kunstschilder, die zoo dapper voor 't Vaderland gestorven was. Plechtig en grootsch weergalmde daarna het Te Deum, dat op zijn breede majestatische toongolving de diepe aanbidding en den vertrouwvollen noodkreet van al de harten ten hemel voerde. Dan werd het Allerheiligste ter vereering uitgesteld en ving het lof aan, door den Z.E.H. Deken opgedragen. Een prachtig Ave Maria, door onze befaamde zangkapel van Sint Martinus uitgevoerd, kwam de godsdienstige stemming nog verhoogen .... Heerlijke muziek, die bidden deed …
Tijdens het gelegenheidssermoen van den E.P. Dr. Berthold, Kapucien, bleef geen oog droog, en gedempte snikken welden op uit ieders borst. Het thema, door den jongen en reeds zoo beroemden predikant ontwikkeld, liet zich in enkele woorden samenvatten: “Het lijden beheerscht de wereld. Niemand ontsnapt er aan. Allen zijn we kinderen der smart. Doch Maria is ons voorgegaan. Het is de onmetelijkheid van Haar lijden, die thans de onmetelijkheid Harer glorie uitmaakt. Het is, omdat Zij, sterk door Haar geloof en Haar liefde, pal en kloekmoedig is blijven staan onder het Kruis, terwijl een zee van weedom door Haar ziel vloeide, dat Zij nu tot Koningin der Heerlijkheid is gekroond. Evenals Zij en met Haar zullen wij door het Kruis de eeuwige glorie intreden.” Kloekende, troostende gedachten, uitgedrukt in beeldrijke Vlaamsche taal, die streelde en meesleep. De ontroering steeg tot haar toppunt, toen de predikant een diepschokkend woord van hulde en verheerlijking wijdde aan de nagedachtenis van den jeugdigen roemrijken held Philibert Aercke ....
Zoo liep deze onvergeetbare plechtigheid ten einde, en zij werd weerdiglijk bekroond door het uitvoeren van eenige fragmenten uit de Maria-Cantate van Lodewijk de Vocht. O, 't was om het uit te snikken van wee, toen deze schoone muziek uit zonnige verleden tijden weerom over ons heenruischte en de zuivere pracht harer edel-melodische lijnen zoo weidsch ontvouwde. Hoe waren de tijden sinds veranderd ! Hoe was de lucht verdonkerd ! Wat al tranen hadden we sedertdien geweend, en wat al wonden droegen we niet in het hart ! De oorlog was in razende furie over ons losgebroken; de liefde had hij versmacht; de stem des kunstenaars had hij verstomd, het penseel des schilders gebroken. Een golf van lijden spoelde over Europa ...
Edoch, de Morgenstar waakte.
O.-L.-Vrouw ter Druiven was met ons, en Zij die in vorige tijden Hare hand zoo moederlijk uitstrekte over Haar geteisterd volk, zou nu ook den mantel Harer barmhartigheid en liefde genadig en mild heenslaan om de schrijnende zielewonden Harer kinderen.

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 06 Jul 2010 08:00 am

94 jaar geleden overleed

Camille De Windt is geboren op 25-07-1892 in Aalst. Camille is overleden op 06-07-1916, 23 jaar oud. Hij is begraven in Hoogstade, B.M.B. 00561.
Notitie bij Camille: soldaat 1e Grenadiers

verdere gegevens ontbreken me nog.

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 10 Jul 2010 09:41 am

Petrus Van Nuffel:

Eiers, boter of melk verschenen nog zelden ter tafel. De koffie was gestegen tot 11 frank de kilo, en de menschen brandden koorn om hem te vervangen. Het suiker stond 2,20; de boter 7,50; 't geregeld spek 6,50; de zeep 6,00; het vet 4,50; de petrool 4,00; het meel 130 frank; de bloem 180 frank; Hollandsche kaas 12 frank. De kleederen ontbraken en de schoenen waren niet meer koopelijk. Voor de pottenzuipers werd de toestand onrustwekkend: het bier stond 47 mark de 100 liters. Eene Gersten-Centrale werd gesticht en bestuurd door hauptman Falcke, Dr. Doose en onderofficier Ledereer. Men bakte brood van meel, maïs en aardappelschillen. Vroege aardappelen mochten niet vóór IO JuIi 1916 geoogst worden; de landbouwer werd voorgeschreven niet meer dan 15 frank de 100 kilos te vragen, en de verkoopprijs in de winkels was op 20 centiemen de kilo bepaald. Al die verordeningen waren schoon op 't papier: later zou de prijs stijgen tot een mark de kilo. In April werden, op de Zoutstraatpoort, wagens met plantaardappelen voor Nieuwerkerken, geplunderd; en aan de Sinte Annabrug zag men soortgelijke voertuigen begeleid van Duitsche soldaten. In sommige huizen had men sinds veertien dagen geen aardappels meer geëten. En zeggen dat onze bodem er in voldoende mate opbracht, om er iederen dag aan elken inwoner 600 grammen te bezorgen, afgerekend de noodige hoeveelheid voor het onderhoud van het vee en ten behoeve van zekere nijverheden.

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 15 Jul 2010 02:41 pm

Petrus Van Nuffel:

Het werk der Aardappelschil leverde den 15 Juli 1916 den volgenden uitslag er waren verzameld 59,400 kilos schillen, die 13,816 kilos voedingsbloem opbrachten, aan 22,50 fr. de 100 kilos, 't zij 3,105 frank. Door het drogen en malen der aardappelschillen verkreeg men 138 zakken goede voederbloem, welke anders zouden verloren gegaan zijn; deze hoeveelheid vertegenwoordigden als voedingswaarde de opbrengst van 5 hektaren rogge, of bijna 4 hektaren aardappelen.
Aangelegd nabij de volkswijken, heeft het Werk van het Hoekje Grond - bestuurd door den landbouwingenieur M. Miserez - niet alleen de sombere dagen der werkeloozen vervroolijkt, maar het had ook voor gevolg de opsmukking der stad; immers, de vroeger braakliggende gronden en vuile hoeken, nu beplant, boden eertijds een allerdroevigst uitzicht aan; vooral was nu de wandelaar getroffen door de regelmatige ligging, de goede verhouding der hovekens, aangelegd langsheen den Gentschensteenweg, op de gronden die door de stad aangekocht waren voor de oprichting eener kazern. Deze werkliedenhofjes werden met allerlei groenten beplant en bezaaid door veel huisvaders, die hun best deden om de wenken, die hen in de Zondagvoordrachten werden gegeven, te benuttigen.

A. Van der Heyden:

JULI 15
Reeds 60.000 kg. aardappelschillen zijn verzameld. Deze worden gedroogd, gemalen en tot aardappelpoeder verwerkt dat met het broodmeel wordt vermengd, om er de "mastiekbroden" mee te bakken. Maar het spreekwoord zegt "Honger is de beste saus". En het brood werd opgegeten.

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 21 Jul 2010 09:16 am

Petrus Van Nuffel:

Jozef De Cock, van op d'Hoogstraat, werd, den 21 Juli 1916, aan de voorposten zijnde, door eenen bal getroffen in de rechterzijde; de kogel kwam links langs den onderbuik uit. De Koning verleende hem het oorlogskruis.



Jozef De Cock is geboren op 26-10-1893 in Aalst, zoon van Petrus Joannes De Cock en Catharina Celestina De Troyer. Jozef is overleden op 17-10-1944 in Aalst, 50 jaar oud.
Notitie bij overlijden van Jozef: Als slachtoffer van zijn plicht in den gruwelijken oorlog 1914-18, is hij ondermijnd geworden in zijn gezondheid, die hij reeds zoovele jaren verduldig verdragen heeft.
Adressen:
vanaf 1918 Nazarethstraat 5, Aalst
vanaf 1921 Ledebaan 31, Aalst
vanaf 1927 Ledebaan 35, Aalst
van 1935 tot 1937 Valerius De Saedeleerstraat 81, Aalst

Beroepen:
van 1914 tot 1918 soldaat 23e Linie Regiment
van 1918 tot 1935 ledersnijder

Functie:
Bestuurslid en Onder-voorzitter van het comiteit "In Memoriam Koningin Astrid"

Onderscheidingen:
Oudstrijder 1914-1918 (Vereerd met de Orde van Leopold II, Oorlogskruis, Vuurkruis, Overwinnings- en Herinneringsmedaille)
Vuurkruiser
Oorlogsinvalide 1914-1918

Jozef trouwde met Henrica Louisa Hauchecorne. Henrica is geboren op 12-09-1893 in Le Havre.


wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 01 Aug 2010 02:26 pm

Alfons Van der Heyden:

AUGUSTUS 1
Verschijnen aan het front van het nieuwsblaadje "Kort en Bondig", onder redactie van notaris Herssens, dat nieuws uit Aalst aan de soldaten kond maakte, bijvoorbeeld: onderscheidingen, namen van gesneuvelden en gewonden. Soms werd het tot 1.200 nummers verspreid. Nieuws ook over huwelijken en sterfgevallen in Aalst.
De aalmoezenier van de Aalsterse soldaten was E.H.M. Vanden Brempt.

Petrus Van Nuffel:

In Augusti 1916 ontvingen duizend kinderen een goed en voedzaam noenmaal; de schoolkinderen kregen dagelijks 100 grammen brood en 1/4 liter soep, en brachten te dien einde hun blikken of zinken kroesken mee. In 1915 hadden al de huisgezinnen der Eerste-Kommuniekanten wit brood, en in 1916 een fijn krentenbrood, wegende twee kilos en half.

Wij verlaten in verbeelding de stad Aalst, om een bezoek te brengen aan onze dappere soldaten, die ginder aan het Front den vijand vasthouden en hem niet lossen zullen, vooraleer hij om genade smeekt.
Het was dank aan het initiatief van notaris Leo Herssens, dat in het leger, aan de vuurlijn, het Aalstersch nieuwsbladje Kort en Bondig verscheen. Sedert maanden was hij in briefwisseling met talrijke onzer stadgenoten; en het belangrijk nieuws verzamelde hij, ten dienste der soldaten, in zijn klein gazetje; een bijzonder gedeelte bevatte de onderscheidingen der wapenmakkers en de vermelding der gesneuvelden en verwonden. Dit bladje verscheen aan het Front de eerste maal in Oogstmaand 1916; weldra genoot het den grootsten bijval en werd het zelfs op 1200 nummers verspreid. Het behelsde ook nieuws uit Aalst, de sterfgevallen, huwelijken, enz.; het werd dra, de uitgever mocht het wel zeggen, voor soldaten en uitgewekenen, een plekje van den Aalsterschen grond, op vreemden bodem een “Baarle-Hertog”, waar elk zijn familie ontmoette, zijn moed voelde versterken, zijn verloren krachten terugvond.
Uit Kort en Bondig leerden we het leven onzer Jongens in de loopgrachten kennen, konden we hen volgen in hunnen heldenstrijd, vergezellen in hun verlofdagen. In de vuurlijn zagen wij hen, door vriendschap en verbroedering sterk, standvastig met onophoudende hardnekkigheid, strijdend als Vlaamsche Leeuwen. Dáár, ver van hun geboortestad, vergoten zij hun bloed voor de vrijmaking van ons geliefd België, voor de verlossing van ons allen, voor onzen geliefden Koning. Hoe ellendig ook hun lot mochte wezen, fier en pal bleven ze den trouweloozen vijand het hoofd bieden, geschaard rond hunnen Vorst, die den meineedigen Willem toeriep: “Alvorens mijn leger te vernietigen, zal men mij moeten vertrappen !”
En in gloedvolle woorden, hield heer Herssens den moed der soldaten hoog: “In het begin van den oorlog klapperden aan alle huizen in België de driekleurige vlag, zinnebeeld van de Vaderlandsliefde van het volk. Te Aalst klepte in den nacht de noodklok; de vijand was nabij, en op bevel werden de vlaggen ingetrokken. Sedert wapperden ze niet meer, maar, zorgvuldig toegeplooid, blijven ze verdoken, wellicht op dit oogenblik besproeid met warme tranen. Doch eens zullen die vaandels opnieuw geheschen worden; de beiaard zal spelen en Aalst zal jubelen den dag dat wij met onzen beminden Koning, door Aalst, naar Brussel zullen trekken .... Wat zal die dag schoon zijn, indien gij het wilt ! indien ge, versterkt door het strijden, en groot geworden door het lijden, het besef aankweekt en behoudt van uw eigenwaarde; schoon zal die dag zijn, indien ge, mannen van wil, door uw edele zedelijkheid, uw werkzaamheid, uw persoonlijke ontwikkeling, uw eigen, uw zelf, doet klimmen, en geheel het Volk met u tot het bewustzijn uwer macht. In het Volk ligt de Toekomst. Die Toekomst zal prachtig glinsteren, in de stralende Vredeszon, omdat ge, meer man geworden, later zult begrijpen wat ge wilt, en, eens het doel uwer hooger maatschappelijke ontwikkeling bepaald, dit beter zult verwerven. Mochten weldra de klokken de Wedergeboorte der aarde inluiden, en ons deze herinneren, die door hun heldhaftig lijden en onvergelijkbare Vaderlandsliefde de Vrijheid van Vlaanderen en België bewerkten !”
Na twee jaren hevigen strijd waren er veel makkers op het veld van eer gevallen: helden, die te Luik den vijand hadden belet de legers der Bondgenooten te overrompelen; helden van Halen, die den roem der Belgische dapperheid bevestigden; helden van Antwerpen, die, moedig hun plicht volbrengend, zich offerden om hun makkers toe te laten verder den strijd door te zetten; Leeuwen aan den IJzer, die stand hielden totterdood en het Front sterk en onwrikbaar maakten, “die, zoo riep de Voorzitter der Fransche Republiek, den 14 Juli 1916, de Belgen toe, sinds twee jaren dit klein hoekje van hun Vaderland voor Germaansehe smet wisten te vrijwaren, en dáár een onoverschrijdbaren bareel hadden gezet tegen den schandigsten en lafsten inval van barbaren, die de wereld ooit gekend had !” hunne namen werden eerbiedig gelispeld, gemengd in de gebeden der nog strijdende Aalstenaars, die weldra ook gingen vallen voor de Vrijheid en het Recht ! Studenten en oud-studenten vatten het gedacht op, de graven der gesneuvelde makkers en de begraafplaatsern van de volksjongens met bijzondere zorg te versieren, om op den glorierijken Zegedag de martelaars waardig te komen huldigen.
Waar brachten onze soldaten hunne verlofdagen door ?
Voor dezen die familieleden of goede kennissen in Frankrijk of Engeland hadden, geen bezwaar ! Maar de anderen ? Elk toch snakte eens naar een vroolijker gezichteinder; elk toch wenschte het ijselijk tooneel van dood en verwoesting te verlaten, om, hoe kortstondig ook, van een beschaafd leven te genieten. En dan, buiten de loopgraven, buiten het moordend vuur, waren ander gevaren te trotseeren. De Aalmoezenier onzer Jongens, de Aalstenaar E.H. M. Van den Brempt, hield het hen zoo treffend voor: “Mannen van Aalst en uit den omtrek, veel gevaren hebt gij overwonnen, bevecht ook den vijand uwer goede zeden, dien gij, tijdens uw verlof, zult ontmoeten. Blijft niet dagen en nachten rondslenteren in groote steden, maar maakt gebruik der gestichte werken, zooals Le Foyer du Soldat Belge, waar u de middelen zullen geschonken worden om die dagen aangenaam, nuttig en leerzaam door te brengen. Gedenkt uw moeders, echtgenooten, zusters, verloofden, die ginder, onder den klauw der barbaren, u getrouw blijven en den zaligen dag afwachten u rein en fier in hun armen te sluiten. Gaat in verlof, maar 't weze in eer en deugd.”



94 jaar geleden overleed:
Romaan Van Mieghem, geboren op 30-07-1894 in Aalst. Romaan is overleden op 01-08-1916 in Lizerne, 22 jaar oud. Hij is begraven in Westvleteren, B.M.B. 0072.
Notitie bij Romaan: soldaat 1e Linie


mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 02 Aug 2010 07:37 am

A. Van der Heyden:

AUGUSTUS 2
Het dorsen wordt nog alleen met de machines toegelaten.

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 11 Aug 2010 09:37 am

A. Van der Heyden:

AUGUSTUS 11
Een inwoner van Mijlbeek wordt bij een ontvluchtingspoging op het Stationsplein te Aalst doodgeschoten (Frans Cleemput).
Wie konden aan de opeising ontsnappen: zij die 1.000 of 2.000 marken konden besteden om de officieren van het "Meldeambt" uit te kopen. Maar de opgeëisten zullen het leven laten in de kampen ! Er was ook een soort weerstand begonnen te Aalst, door mensen die in het geniep trein- en troepenbewegingen noteerden en langs diverse wegen hun inlichtingen aan de geällieerde legers lieten toekomen; mogen hierbij vernoemd worden:
Julien Franck, ijzerenwegbediende uit de Eilandstraat,
Frans De Block, bareelwachter uit de Bergemeersenstraat,
Leon Gossey, uit de Lange Zoutstraat - spioneerde in verschillende dorpen van het Aalsterse,
Kamiel Van Vaerenbergh, dagbladverkoper,
Louis Goossens, kerkbediende, die de documenten overbracht.
De spionnendienst had de meeste uitbreiding bij het spoorwegpersoneel en dat reeds vanaf augustus 1915. En op het spoor gebeurden talrijke sabotagedaden, aan het materiaal meest, maar ook aan de spoorbanen zelf. Maar ook in de post werd duchtig tegen de Duitsers gewerkt, achterhouden van verdachte brieven, overmaken van brieven van de soldaten aan het front. Ook het overbrengen van jongens over de Hollandse grens werd ter harte genomen. Zo konden 120 personen uit Aalst en omtrek over de grens geraken. Een persoon die zich bijzonder dienstig heeft gemaakt bij het verspreiden van verboden sluik- en andere bladen, was de dagbladverkoper Cyriel Coppens die zo maar 7 maal hiervoor werd gepakt en gevangenisstraf opliep.

94 jaar geleden sneuvelde

Bernard Ruyssinck, geboren op 02-12-1894 in Aalst. Bernard is overleden op 11-08-1916 in Sas-van de-IJzer, 21 jaar oud. Hij is begraven in Westvleteren, B.M.B. 0053.
Notitie bij Bernard: soldaat 2e Jagers te Voet

wordt vervolgd

mvg. Alostum

[Alostum]

Geplaatst: 16 Aug 2010 03:12 pm

A. Van der Heyden:

AUGUSTUS 16
Verbod van nog bij particulieren graanmolens te gebruiken, bediend met de hand of door machines bewogen.