Polydoor Louis Verhulst werd geboren op 5 juli 1913 in Aalst als zoon van Henricus Josephus Verhulst en Maria Josephina Smekens. Hij overleed op 8 december 1944 in Gent, in de gevangenis van de Nieuwe Wandeling.
Van 1933 tot 1939 diende Polydoor als soldaat bij de 2de Lansiers (stamnummer 140/27290). Hieronder volgen de belangrijkste gebeurtenissen in zijn militaire loopbaan:
- 14 juli 1933: Hij trad in actieve dienst bij de 2de Lansiers.
- 23 februari 1934: Hij werd benoemd tot dienstdoende brigadier.
- 14 augustus 1934: Hij ging met onbepaald verlof.
- 1 september 1934: Hij werd bevorderd tot brigadier.
- 11 juni 1935: Hij keerde terug uit onbepaald verlof.
- 10 juli 1935: Hij ging opnieuw met onbepaald verlof.
- 15 januari 1936: Hij stapte over naar het "Escadron de Dépot et Parc".
- 1 augustus 1936: Hij werd overgeplaatst naar het 3e Escadron van het I.R.
- 15 januari 1937: Hij ging terug naar de 2de Lansiers, 4e Escadron.
- 15 augustus 1937: Hij werd opnieuw overgeplaatst naar het E.D.P. van de 2de Lansiers.
- 1 juni 1938: Hij stapte over naar het Cr.Cy./3e Escadron.
- 15 juli 1939: Hij werd toegewezen aan het Mi.Avi/C.C.
- 3 september 1939: Hij keerde terug naar het E.D.P./2de Lansiers.
- 1 november 1939: Hij werd gereformeerd en kreeg verlof zonder soldij vanwege ziekte.
Vervolgens ging hij aan het werk als buizenlegger-metaalbewerker in het burgerleven.
In de tussentijd trouwde hij op 12 december 1934 in Aalst met Maria Eugenia Willems, een nicht van Alfons Van der Speeten (mijn overgrootvader). Voor 1940 zouden zij echter scheiden. Hij woonde op verschillende adressen in Aalst:
- Valerius De Saedleerstraat (1934)
- Nestor De Tiérestraat 17 (1938)
- Kerrebroekstraat 13 (1940)
- Geldhofstraat 78 (1944)
- St. Gudulastraat 6 (1944)
In 1938 werd hun zoon geboren.
Op 18 september 1940 vertrok Polydoor als vrijwillige arbeider naar Duitsland om bij de firma Knorr-Bremse in Berlijn-Lichtenberg te werken. Slechts een week later, op 29 september 1940, keerde hij terug naar huis wegens ziekte, omdat hij de ‘Berlijnse lucht’ niet verdroeg.
Tussen 1938 en 1942 werd hij driemaal opgenomen in een psychiatrische instelling.
In zijn boek "De grimmige lente van 1940" vermeldt Marc Verschooris dat Verhulst in juli 1944 betrokken zou zijn geweest bij een razzia en de verwoesting van een herberg in Munkzwalm. Hierbij zou hij samen met Frans Martens, de broers Van Droogenbroeck en Yoland Sablon, bekend als "De Roste", hebben gehandeld, allen beruchte Zivilfahnders uit Aalst.
Op 6 oktober 1944 werd Polydoor door de Krijgsraad te Gent ter dood veroordeeld vanwege dienstneming bij de "Hilfsfeldgendarmerie" en voor de moord op Lucien Van de Fonteyne in Edelare op 26 maart 1944. Zijn verzoek om genade werd afgewezen door de Prins Regent.
Polydoor Verhulst (1913-1944)
Moderators: Alostum, david, janlouies
Polydoor Verhulst (1913-1944)
Wie het verleden vergeet, herhaalt er de vergissingen van. (Bertold Brecht, 1898-1956)
Re: Polydoor Verhulst (1913-1944)
Genadeverzoek van Van den Broeck Emiel op 4 november 1944
Sire,
De ondergeteekende Van den Broeck Emiel, Valerius De Saedeleerstraat 80 te Aalst, wend zich in alle ootmoet tot Uwe Majesteit met het eerbiedig verzoek genade te willen verleenen aan Verhulst Polidoor door het Krijgsgerecht van Oost-Vlaanderen ter dood veroordeeld op 6 october 1944, vonnis dat bekrachtigd werd door het Beroepshof van Gent den 4 november 1944.
Deze persoon is hem goed bekend en hij kan Uwe Hoogheid de verzekering geven dat veroordeelde steeds van goed gedrag en voorbeeldige huisvader is geweest.
De persoon in kwestie heeft als zwakzinnige ter verpleging geweest in 1938 in het gesticht Jan Baptiste te Zelzate, in 1941 in het gesticht Hironymus te St.Niklaas en in 1942 in het Heerenhuis St.Jozef te Sleidinge. Indien hij werkelijk het hem ten laste gelegde feit zou bedreven hebben, dan is hij ervan overtuigd dat zulks moet geschied zijn op een oogenblik van waanzin en dat hij dan niet toerekenbaar was.
Met het oog op dezen uitzonderlijken toestand waagt hij het aan Uwe Majesteit genade te vragen voor dezen persoon die de steun is van zijn ongelukkig gezin en durft zich noemen
met den diepsten eerbied
van Uwe Majesteit
den gehoorzaamsten dienaar en getrouwen onderdaan
(get.) Van den Broeck Emiel*
* Emiel was de stiefvader van Polydoor Verhulst
Sire,
De ondergeteekende Van den Broeck Emiel, Valerius De Saedeleerstraat 80 te Aalst, wend zich in alle ootmoet tot Uwe Majesteit met het eerbiedig verzoek genade te willen verleenen aan Verhulst Polidoor door het Krijgsgerecht van Oost-Vlaanderen ter dood veroordeeld op 6 october 1944, vonnis dat bekrachtigd werd door het Beroepshof van Gent den 4 november 1944.
Deze persoon is hem goed bekend en hij kan Uwe Hoogheid de verzekering geven dat veroordeelde steeds van goed gedrag en voorbeeldige huisvader is geweest.
De persoon in kwestie heeft als zwakzinnige ter verpleging geweest in 1938 in het gesticht Jan Baptiste te Zelzate, in 1941 in het gesticht Hironymus te St.Niklaas en in 1942 in het Heerenhuis St.Jozef te Sleidinge. Indien hij werkelijk het hem ten laste gelegde feit zou bedreven hebben, dan is hij ervan overtuigd dat zulks moet geschied zijn op een oogenblik van waanzin en dat hij dan niet toerekenbaar was.
Met het oog op dezen uitzonderlijken toestand waagt hij het aan Uwe Majesteit genade te vragen voor dezen persoon die de steun is van zijn ongelukkig gezin en durft zich noemen
met den diepsten eerbied
van Uwe Majesteit
den gehoorzaamsten dienaar en getrouwen onderdaan
(get.) Van den Broeck Emiel*
* Emiel was de stiefvader van Polydoor Verhulst
Wie het verleden vergeet, herhaalt er de vergissingen van. (Bertold Brecht, 1898-1956)
Re: Polydoor Verhulst (1913-1944)
Genadeverzoek van Polydoor Verhulst gericht aan Prins Karel op 24 november 1944
Aan Zijne Koninglijke Hoogheid Prins Karel
Regent van het Koningrijk
Monseigieur
Ik ondergeteekende Polydore Verhulst thans verblijvende in de gevangenis van Gent, heb de eer uwe Koninglijke Hoogheid voor te leggen, dat ik veroordeeld ben door het Krijgshof van Gent, op vierde november 1944, tot de doodstraf.
Dat alhoewel ik gewezen had op mijn geestestoestand, mijne geheele verantwoordelijkheid weerhouden werdt.
Dat het nogthans spruit uit de stukken zelf van het dossier dat in den loop van gansch mijn leven door geestesstoring, ik in armoede gedompeld werdt.
Ik ben herhaaldelijk in de gestichten van Selzaate, St.Niklaas en Sleydingne, opgesloten en verzorgd geweest.
In 1942 kwam ik uit Gesticht van Sleydingen ongenezen uit den gebrek aan geld om mij verders te laten verzorgen.
Mijn grootvader en een mijner oomen zijn als krankzinnig gestorven.
Mijn verleden is gansch onbevlekt, en het is slechts door aarmoede en wilsstoring dat ik de slechte baan ben opgegaan, in de rampzalige omstandigheden van den oorlog.
Ik betreur ten diepste wat mijn zwakheid, mij liet begaan en durf het aan te vragen, aan Uwe Koninglijke Hoogheid dat mij de doodstraf zou bespaard worden en deze door genade zou omzet worden in een mindere straf.
Ik heb de eer te zijn, met den diepste eerbied, Monseignieur van uwe Koninglijke Hoogheid, de zeer dienstwillige diener.
(get.) Verhulst
Aan Zijne Koninglijke Hoogheid Prins Karel
Regent van het Koningrijk
Monseigieur
Ik ondergeteekende Polydore Verhulst thans verblijvende in de gevangenis van Gent, heb de eer uwe Koninglijke Hoogheid voor te leggen, dat ik veroordeeld ben door het Krijgshof van Gent, op vierde november 1944, tot de doodstraf.
Dat alhoewel ik gewezen had op mijn geestestoestand, mijne geheele verantwoordelijkheid weerhouden werdt.
Dat het nogthans spruit uit de stukken zelf van het dossier dat in den loop van gansch mijn leven door geestesstoring, ik in armoede gedompeld werdt.
Ik ben herhaaldelijk in de gestichten van Selzaate, St.Niklaas en Sleydingne, opgesloten en verzorgd geweest.
In 1942 kwam ik uit Gesticht van Sleydingen ongenezen uit den gebrek aan geld om mij verders te laten verzorgen.
Mijn grootvader en een mijner oomen zijn als krankzinnig gestorven.
Mijn verleden is gansch onbevlekt, en het is slechts door aarmoede en wilsstoring dat ik de slechte baan ben opgegaan, in de rampzalige omstandigheden van den oorlog.
Ik betreur ten diepste wat mijn zwakheid, mij liet begaan en durf het aan te vragen, aan Uwe Koninglijke Hoogheid dat mij de doodstraf zou bespaard worden en deze door genade zou omzet worden in een mindere straf.
Ik heb de eer te zijn, met den diepste eerbied, Monseignieur van uwe Koninglijke Hoogheid, de zeer dienstwillige diener.
(get.) Verhulst
Wie het verleden vergeet, herhaalt er de vergissingen van. (Bertold Brecht, 1898-1956)
Re: Polydoor Verhulst (1913-1944)
Genadeverslag – Besluit van 4 december 1944
Uiteenzetting van de feiten
In 1940-1941 sloot Polydoor Verhulst zich aan bij het V.N.V. tijdens zijn verblijf in Aalst. Nadat hij ongeveer een jaar had geleefd van de opbrengst van de verkoop van zijn huis, trad hij in 1942 toe tot de Organisation Todt (O.T.). Hij verbleef vier maanden in een O.T.-kamp nabij Berlijn, waar hij naar eigen zeggen werkzaam was in de keuken. Daarna werd hij overgeplaatst naar Brussel, waar hij als transportbegeleider voor O.T.-materiaal diende.
Als lid van de O.T. legde Verhulst de eed van trouw aan de Führer af. Hij droeg een Duits uniform en was bewapend met een pistool. Verhulst verliet de O.T. vanwege gezondheidsproblemen van zenuwachtige aard en werkte vervolgens ongeveer negen maanden in een fabriek in Aalst.
Later trad hij in dienst bij de Duitse Werbestelle in Aalst, aanvankelijk als klerk en daarna als "Zivilfahnder" of "Hilfsfeldgendarm", verbonden aan de Feldgendarmerie te Oudenaarde. Zijn taak was het opsporen van jonge mannen die zich onttrokken aan de verplichte arbeidsdienst in Duitsland. Zodra deze jongemannen werden aangehouden, werden ze overgedragen aan de Feldgendarmerie en naar Duitsland gestuurd. Daarnaast was hij belast met de aanhouding van alle personen geboren tussen 1920 en 1924. Hij had ook toestemming om te schieten op mensen die niet aan zijn bevelen gehoorzaamden. Hij schoot op circa 200 persoen die aangehouden werden door de diensten waartoe hij behoorde. Hij was bewapend met een pistool.
Op 26 maart 1944 voerde Verhulst, samen met Paul De Beule (zijn meerdere), controle uit tijdens een wielerwedstrijd (Ronde van Vlaanderen) in Edelare, bij Oudenaarde. Tijdens deze controle werd Adelin Van de Fonteyne door De Beule aangehouden omdat hij dienstweigeraar was. Van de Fonteyne sloeg echter op de vlucht, waarna De Beule tweemaal op hem schoot zonder hem te raken.
Lucien Van de Fonteyne, de broer van Adelin, zag het gevaar en benaderde De Beule om hem te vragen niet meer op zijn broer te schieten. Hij greep De Beule bij de arm, waarop De Beule woedend reageerde en Lucien onder dreiging van zijn revolver arresteerde. Verhulst hielp hierbij, eveneens met een getrokken revolver, en hield de menigte op afstand.
Toen ze met Lucien voor het ouderlijk huis van de familie Van de Fonteyne passeerden, vroeg Lucien om zijn vader nog een keer te mogen begroeten, maar dit werd hem geweigerd. Toen Lucien aandrong, ontstond er een worsteling tussen hem en De Beule. Tijdens dit gevecht schoot De Beule twee keer op Lucien. Eén schot raakte hem licht aan het hoofd, het andere doorboorde zijn rechterhand.
Op dat moment kwam de vader van Lucien tussenbeide en sloeg met een hamer op het hoofd van De Beule. Hierdoor deinsde De Beule achteruit, waarna Verhulst van op een afstand van anderhalve meter een schot afvuurde dat Lucien in de buik raakte. Zwaargewond overleed Lucien aan deze verwonding.
Verhulst bekende de feiten, behalve het fatale schot, dat volgens hem door De Beule werd afgevuurd. Echter, alle tien aanwezige getuigen verklaarden unaniem dat Verhulst degene was die het schot loste dat Lucien Van de Fonteyne doodde.
Redenen door verzoeker ingeroepen tot staving van zijn genadeverzoek.
Het verzoek om genade werd ingediend door ene Emiel Van den Broeck uit Aalst, die beweerde een kennis van de veroordeelde te zijn. In werkelijkheid was deze Van den Broeck echter de stiefvader van Polydoor Verhulst. In zijn verzoek voerde hij het volgende aan:
1. Verhulst stond bekend om zijn goed gedrag en was een voorbeeldige huisvader.
2. Verhulst werd in 1938 behandeld voor zenuwziekten in het Jan-Baptistgesticht te Zelzate, in 1941 in het Hieronymusgesticht te Sint-Niklaas, en in 1942 in het St. Jozefgesticht te Sleidinge.
Van den Broeck betoogde dat de veroordeelde de misdaden zou hebben gepleegd tijdens een moment van waanzin en dat hij niet volledig toerekeningsvatbaar was.
Advies.
Overwegende dat de enkele omstandigheid dat iemand van "goed gedrag" was en een goede huisvader is geweest, niet kon dienen als grond voor het verzachten van een rechtmatige straf voor zulke ernstige en schokkende misdrijven;
Overwegende bovendien dat de veroordeelde zelf uitdrukkelijk had verklaard ten tijde van de feiten volledig gezond van geest te zijn; dat, om absolute zekerheid te verkrijgen over zijn geestelijke toestand, op bevel van het Openbaar Ministerie een onderzoek is uitgevoerd door de artsen R. Van der Donckt en J. De Weer uit Oudenaarde, die tot de conclusie kwamen dat Verhulst volledig toerekeningsvatbaar was; dat, na het indienen van een attest van het St. Jozefgesticht waarin stond dat Verhulst enkele weken na zijn opname op 29 mei 1942 het gesticht ongenezen had verlaten, twee nieuwe wetsartsen werden aangesteld om elk geschil uit te sluiten. Dit waren dokter J. De Busscher, professor aan de Universiteit van Brussel, en dokter Fr. Thomas, professor aan de Universiteit van Gent, die de geestelijke toestand van Verhulst opnieuw en grondig onderzochten.
Beide vooraanstaande deskundigen stelden vast dat er geen enkele aanwijzing was van geestesziekte en bevestigden de volledige verantwoordelijkheid van de veroordeelde.
Overwegende dat er aldus geen uitzonderlijke omstandigheden aanwezig waren die een genademaatregel rechtvaardigden; en dat de straf bovendien rechtmatig en in overeenstemming met de ernst van de gepleegde misdaden was:
Om die reden stel ik voor het genadeverzoek af te wijzen.
Was getekend door de Auditeur-Generaal.
Uiteenzetting van de feiten
In 1940-1941 sloot Polydoor Verhulst zich aan bij het V.N.V. tijdens zijn verblijf in Aalst. Nadat hij ongeveer een jaar had geleefd van de opbrengst van de verkoop van zijn huis, trad hij in 1942 toe tot de Organisation Todt (O.T.). Hij verbleef vier maanden in een O.T.-kamp nabij Berlijn, waar hij naar eigen zeggen werkzaam was in de keuken. Daarna werd hij overgeplaatst naar Brussel, waar hij als transportbegeleider voor O.T.-materiaal diende.
Als lid van de O.T. legde Verhulst de eed van trouw aan de Führer af. Hij droeg een Duits uniform en was bewapend met een pistool. Verhulst verliet de O.T. vanwege gezondheidsproblemen van zenuwachtige aard en werkte vervolgens ongeveer negen maanden in een fabriek in Aalst.
Later trad hij in dienst bij de Duitse Werbestelle in Aalst, aanvankelijk als klerk en daarna als "Zivilfahnder" of "Hilfsfeldgendarm", verbonden aan de Feldgendarmerie te Oudenaarde. Zijn taak was het opsporen van jonge mannen die zich onttrokken aan de verplichte arbeidsdienst in Duitsland. Zodra deze jongemannen werden aangehouden, werden ze overgedragen aan de Feldgendarmerie en naar Duitsland gestuurd. Daarnaast was hij belast met de aanhouding van alle personen geboren tussen 1920 en 1924. Hij had ook toestemming om te schieten op mensen die niet aan zijn bevelen gehoorzaamden. Hij schoot op circa 200 persoen die aangehouden werden door de diensten waartoe hij behoorde. Hij was bewapend met een pistool.
Op 26 maart 1944 voerde Verhulst, samen met Paul De Beule (zijn meerdere), controle uit tijdens een wielerwedstrijd (Ronde van Vlaanderen) in Edelare, bij Oudenaarde. Tijdens deze controle werd Adelin Van de Fonteyne door De Beule aangehouden omdat hij dienstweigeraar was. Van de Fonteyne sloeg echter op de vlucht, waarna De Beule tweemaal op hem schoot zonder hem te raken.
Lucien Van de Fonteyne, de broer van Adelin, zag het gevaar en benaderde De Beule om hem te vragen niet meer op zijn broer te schieten. Hij greep De Beule bij de arm, waarop De Beule woedend reageerde en Lucien onder dreiging van zijn revolver arresteerde. Verhulst hielp hierbij, eveneens met een getrokken revolver, en hield de menigte op afstand.
Toen ze met Lucien voor het ouderlijk huis van de familie Van de Fonteyne passeerden, vroeg Lucien om zijn vader nog een keer te mogen begroeten, maar dit werd hem geweigerd. Toen Lucien aandrong, ontstond er een worsteling tussen hem en De Beule. Tijdens dit gevecht schoot De Beule twee keer op Lucien. Eén schot raakte hem licht aan het hoofd, het andere doorboorde zijn rechterhand.
Op dat moment kwam de vader van Lucien tussenbeide en sloeg met een hamer op het hoofd van De Beule. Hierdoor deinsde De Beule achteruit, waarna Verhulst van op een afstand van anderhalve meter een schot afvuurde dat Lucien in de buik raakte. Zwaargewond overleed Lucien aan deze verwonding.
Verhulst bekende de feiten, behalve het fatale schot, dat volgens hem door De Beule werd afgevuurd. Echter, alle tien aanwezige getuigen verklaarden unaniem dat Verhulst degene was die het schot loste dat Lucien Van de Fonteyne doodde.
Redenen door verzoeker ingeroepen tot staving van zijn genadeverzoek.
Het verzoek om genade werd ingediend door ene Emiel Van den Broeck uit Aalst, die beweerde een kennis van de veroordeelde te zijn. In werkelijkheid was deze Van den Broeck echter de stiefvader van Polydoor Verhulst. In zijn verzoek voerde hij het volgende aan:
1. Verhulst stond bekend om zijn goed gedrag en was een voorbeeldige huisvader.
2. Verhulst werd in 1938 behandeld voor zenuwziekten in het Jan-Baptistgesticht te Zelzate, in 1941 in het Hieronymusgesticht te Sint-Niklaas, en in 1942 in het St. Jozefgesticht te Sleidinge.
Van den Broeck betoogde dat de veroordeelde de misdaden zou hebben gepleegd tijdens een moment van waanzin en dat hij niet volledig toerekeningsvatbaar was.
Advies.
Overwegende dat de enkele omstandigheid dat iemand van "goed gedrag" was en een goede huisvader is geweest, niet kon dienen als grond voor het verzachten van een rechtmatige straf voor zulke ernstige en schokkende misdrijven;
Overwegende bovendien dat de veroordeelde zelf uitdrukkelijk had verklaard ten tijde van de feiten volledig gezond van geest te zijn; dat, om absolute zekerheid te verkrijgen over zijn geestelijke toestand, op bevel van het Openbaar Ministerie een onderzoek is uitgevoerd door de artsen R. Van der Donckt en J. De Weer uit Oudenaarde, die tot de conclusie kwamen dat Verhulst volledig toerekeningsvatbaar was; dat, na het indienen van een attest van het St. Jozefgesticht waarin stond dat Verhulst enkele weken na zijn opname op 29 mei 1942 het gesticht ongenezen had verlaten, twee nieuwe wetsartsen werden aangesteld om elk geschil uit te sluiten. Dit waren dokter J. De Busscher, professor aan de Universiteit van Brussel, en dokter Fr. Thomas, professor aan de Universiteit van Gent, die de geestelijke toestand van Verhulst opnieuw en grondig onderzochten.
Beide vooraanstaande deskundigen stelden vast dat er geen enkele aanwijzing was van geestesziekte en bevestigden de volledige verantwoordelijkheid van de veroordeelde.
Overwegende dat er aldus geen uitzonderlijke omstandigheden aanwezig waren die een genademaatregel rechtvaardigden; en dat de straf bovendien rechtmatig en in overeenstemming met de ernst van de gepleegde misdaden was:
Om die reden stel ik voor het genadeverzoek af te wijzen.
Was getekend door de Auditeur-Generaal.
Wie het verleden vergeet, herhaalt er de vergissingen van. (Bertold Brecht, 1898-1956)
Re: Polydoor Verhulst (1913-1944)
Het advies van de Minister van Justitie op 29 november 1944 luidde:
Verhulst heeft zich op de meest hatelijke manier aangesteld tijdens de oorlog; ’t volstond niet dienst te nemen in de “Organisation Todt”. Verhulst speelde ook spoorhond om zijn medeburgers te dwingen hulp te verlenen; op de meeste brutale wijze ging hij te werk; Lucien Van de Fonteyne werd dan ook zijn slachtoffer.
De deskundigen zijn allen van mening dat Verhulst volledig verantwoordelijk is.
Ondergetekende meent dus dat de genadevraag dient te worden verworpen.
Verhulst heeft zich op de meest hatelijke manier aangesteld tijdens de oorlog; ’t volstond niet dienst te nemen in de “Organisation Todt”. Verhulst speelde ook spoorhond om zijn medeburgers te dwingen hulp te verlenen; op de meeste brutale wijze ging hij te werk; Lucien Van de Fonteyne werd dan ook zijn slachtoffer.
De deskundigen zijn allen van mening dat Verhulst volledig verantwoordelijk is.
Ondergetekende meent dus dat de genadevraag dient te worden verworpen.
Wie het verleden vergeet, herhaalt er de vergissingen van. (Bertold Brecht, 1898-1956)
Re: Polydoor Verhulst (1913-1944)
In de avond van 7 december 1944 om 20 uur werd de veroordeelde medegedeeld dat hij de volgende morgen zou gefusilleerd worden.
Hij scheen niet buitengewoon onaangedaan te zijn door dit bericht.
Hij bracht zijn laatste uren door al pratend met de gevangen bewakers, rookte veel sigaretten en dronk een paar glazen cognac.
De volgende morgen woonde hij te 6 uur een mis bij en tegen 8 uur werd hij naar de plaats van de terechtstelling op de binnenplaats der gevangenis te Gent geleid, waar de gerechtelijke overheden, de wetsdokters en een vijftigtal nieuwsgierigen hadden plaats genomen.
Na lezing van het arrest door de griffier werd de veroordeelde aan de paal der terechtstelling gebonden, met de rug gekeerd naar het executiepeloton.
Tot de aalmoezenier die hem tot in zijn laatste ogenblikken bijstond zei hij "Ik stel mijn lot in Gods handen, ik ben onschuldig".
Hij gedroeg zich overigens zeer moedig. Te 8:27 uur klonken de bevelen en gingen 12 schoten af. Hij zeeg ineen.
Hij werd op de slag gedood. Het genadeschot was overbodig.
Hij scheen niet buitengewoon onaangedaan te zijn door dit bericht.
Hij bracht zijn laatste uren door al pratend met de gevangen bewakers, rookte veel sigaretten en dronk een paar glazen cognac.
De volgende morgen woonde hij te 6 uur een mis bij en tegen 8 uur werd hij naar de plaats van de terechtstelling op de binnenplaats der gevangenis te Gent geleid, waar de gerechtelijke overheden, de wetsdokters en een vijftigtal nieuwsgierigen hadden plaats genomen.
Na lezing van het arrest door de griffier werd de veroordeelde aan de paal der terechtstelling gebonden, met de rug gekeerd naar het executiepeloton.
Tot de aalmoezenier die hem tot in zijn laatste ogenblikken bijstond zei hij "Ik stel mijn lot in Gods handen, ik ben onschuldig".
Hij gedroeg zich overigens zeer moedig. Te 8:27 uur klonken de bevelen en gingen 12 schoten af. Hij zeeg ineen.
Hij werd op de slag gedood. Het genadeschot was overbodig.
Wie het verleden vergeet, herhaalt er de vergissingen van. (Bertold Brecht, 1898-1956)
Re: Polydoor Verhulst (1913-1944)
De krant ‘Het Laatste Nieuws’ blokletterde 10 december ‘DE EERSTE TERECHTSTELLING IN VLAANDEREN’
Verhulst Polydoor werd door de Krijgsraad van Gent ter dood veroordeeld wegens dienstneming in de "Hilfsfeldgendarmerie" en doodslag gepleegd op zekere Lucien Vandefonteyne te Edelare de 26/03/1944.
Het verzoek tot genade werd door de Regent verworpen.
In de avond van 07/12/1944 20u. werd de veroordeelde medegedeeld dat hij de volgende morgen zou gefusilleerd worden.
Hij scheen niet buitengewoon onaangedaan te zijn door dit bericht.
Hij bracht zijn laatste uren door al pratend met de gevangenbewakers, rookte veel sigaretten en dronk een paar glazen cognac.
De volgende morgen woonde hij te 6u. een mis bij en tegen 8u. werd hij naar de plaats van de terechtstelling op de binnenplaats der gevangenis te Gent geleid, waar de gerechtelijke overheden, de wetsdokters en een vijftigtal nieuwsgierigen hadden plaats genomen.
Na lezing van het arrest door de greffier werd de veroordeelde aan de paal der terechtstelling gebonden, met de rug gekeerd naar het executiepeleton.
Tot de aalmoezenier die hem tot in zijn laatste ogenblikken bijstond zei hij "Ik stel mijn lot in Gods handen, ik ben onschuldig".
Hij gedroeg zich overigens zeer moedig. Te 8u.27 klonken de bevelen en gingen 12 schoten af. Hij zeeg ineen. Hij werd op de slag gedood. Het genadeschot was overbodig.
Verhulst Polydoor werd door de Krijgsraad van Gent ter dood veroordeeld wegens dienstneming in de "Hilfsfeldgendarmerie" en doodslag gepleegd op zekere Lucien Vandefonteyne te Edelare de 26/03/1944.
Het verzoek tot genade werd door de Regent verworpen.
In de avond van 07/12/1944 20u. werd de veroordeelde medegedeeld dat hij de volgende morgen zou gefusilleerd worden.
Hij scheen niet buitengewoon onaangedaan te zijn door dit bericht.
Hij bracht zijn laatste uren door al pratend met de gevangenbewakers, rookte veel sigaretten en dronk een paar glazen cognac.
De volgende morgen woonde hij te 6u. een mis bij en tegen 8u. werd hij naar de plaats van de terechtstelling op de binnenplaats der gevangenis te Gent geleid, waar de gerechtelijke overheden, de wetsdokters en een vijftigtal nieuwsgierigen hadden plaats genomen.
Na lezing van het arrest door de greffier werd de veroordeelde aan de paal der terechtstelling gebonden, met de rug gekeerd naar het executiepeleton.
Tot de aalmoezenier die hem tot in zijn laatste ogenblikken bijstond zei hij "Ik stel mijn lot in Gods handen, ik ben onschuldig".
Hij gedroeg zich overigens zeer moedig. Te 8u.27 klonken de bevelen en gingen 12 schoten af. Hij zeeg ineen. Hij werd op de slag gedood. Het genadeschot was overbodig.
Wie het verleden vergeet, herhaalt er de vergissingen van. (Bertold Brecht, 1898-1956)
Re: Polydoor Verhulst (1913-1944)
Een dag na zijn terechtstelling ontving men op het secretariaat van de Prins Regent Karel nog een genadeverzoek van pater Cypriaan, kapucijn in Izegem:
Izegem, zaterdag 9 december 1944
Monseignieur,
Er werd beroep gedaan op mij door de moeder van den heer Polydoor Verhulst, opgesloten in de staatsgevangenis, Nieuwe Wandeling 31 te Gent, om bij Uwe Koninklijke Hoogeheid een verzoek om genade in te dienen Polydoor Verhulst werd namelijk ter dood veroordeeld, om als lid van de Gestapo, ten voordele van den vijand zijn eigen land en volk te hebben benadeeld.
Ik kan en mag getuigen dat zijne bedoeling niet was zijn land te benadeelen, ook meen ik niet dat hij het in feite gedaan heeft, tenzij misschien door de aantrekkelijkheid die zijn voorbeeld voor anderen had. Zijn persoonlijk gedrag is steeds onberispelijk geweest. Als hij toch dien voor hem noodlottigen weg gekozen geeft, dan was het om bestaansmiddelen te hebben.
Toegegeven, Monseignieur, dat een verstandig mensch zich met dergelijke bestaans-middelen niet mag inlaten, mag ik me echter afvragen of we hier met een volledig evenwichtig mensch te doen hebben. Ik meen dat hij niet helemaal verantwoordelijk kan gesteld worden voor zijn daden, ter bevestiging van mijn woorden sluit ik hier twee getuigschriften in, die zeker duidelijk genoeg spreken.
Dit alles overwogen hebbend ga ik gaarne in op de aanvraag van zijn moeder, en bid Uwe Koninklijke Hoogheid voor den veroordeelde om genade.
Uwe Koninklijke Hoogheid bij voorbaat dankend, heb ik de eer te zijn, met den diepsten eerbied, Monseignieur,
Van Uwe Koninklijke Hoogheid de zeer dienstwillige dienaar.
Pater Cypriaan
Capucijn
Izegem, zaterdag 9 december 1944
Monseignieur,
Er werd beroep gedaan op mij door de moeder van den heer Polydoor Verhulst, opgesloten in de staatsgevangenis, Nieuwe Wandeling 31 te Gent, om bij Uwe Koninklijke Hoogeheid een verzoek om genade in te dienen Polydoor Verhulst werd namelijk ter dood veroordeeld, om als lid van de Gestapo, ten voordele van den vijand zijn eigen land en volk te hebben benadeeld.
Ik kan en mag getuigen dat zijne bedoeling niet was zijn land te benadeelen, ook meen ik niet dat hij het in feite gedaan heeft, tenzij misschien door de aantrekkelijkheid die zijn voorbeeld voor anderen had. Zijn persoonlijk gedrag is steeds onberispelijk geweest. Als hij toch dien voor hem noodlottigen weg gekozen geeft, dan was het om bestaansmiddelen te hebben.
Toegegeven, Monseignieur, dat een verstandig mensch zich met dergelijke bestaans-middelen niet mag inlaten, mag ik me echter afvragen of we hier met een volledig evenwichtig mensch te doen hebben. Ik meen dat hij niet helemaal verantwoordelijk kan gesteld worden voor zijn daden, ter bevestiging van mijn woorden sluit ik hier twee getuigschriften in, die zeker duidelijk genoeg spreken.
Dit alles overwogen hebbend ga ik gaarne in op de aanvraag van zijn moeder, en bid Uwe Koninklijke Hoogheid voor den veroordeelde om genade.
Uwe Koninklijke Hoogheid bij voorbaat dankend, heb ik de eer te zijn, met den diepsten eerbied, Monseignieur,
Van Uwe Koninklijke Hoogheid de zeer dienstwillige dienaar.
Pater Cypriaan
Capucijn
Wie het verleden vergeet, herhaalt er de vergissingen van. (Bertold Brecht, 1898-1956)
Re: Polydoor Verhulst (1913-1944)
Enkele overwegingen bij deze zaak:
Waarom koos Verhulst er bij de bevrijding voor om niet naar Duitsland te vluchten? Was dit te wijten aan een mogelijke mentale instabiliteit, of speelde er iets ernstigers mee? In zijn strafdossier wordt eenmaal vermeld dat hij lid zou zijn geweest van "Jagdverband 502". Deze eenheid, opgericht in juni 1943 door de beruchte commandant Otto Skorzeny, had als doel sabotageacties uit te voeren achter de geallieerde linies. Verder leek de Krijgsraad hier geen aandacht aan te besteden. Was dit omdat men eind 1944 nog niet volledig begreep waarvoor deze eenheid stond?
Als Verhulst samen met zijn compagnon Paul De Beule wél naar Duitsland was gevlucht, hadden ze zich mogelijk enkele jaren aan het Belgische gerecht kunnen onttrekken. In dat geval zou Verhulst waarschijnlijk een veel lichtere straf hebben gekregen, vergelijkbaar met De Beule, die na enkele jaren gevangenisstraf werd vrijgelaten.
Daarnaast blijft de vraag wie het dodelijke schot heeft gelost onduidelijk. Tijdens het proces tegen Paul De Beule in 1947 werd gesuggereerd dat het niet overtuigend bewezen was wie het fatale schot had afgevuurd: “dat het niet bewezen was wie het doodend schot zou gelost hebben”.
Paul De Beule was van een ander kaliber dan Verhulst, maar daarover later meer.
Bronnen:
- A.R.2 strafdossier Verhulst Polydoor
- A.R.A. genadedossier T 552_741_4
- GHYSENS, J. & B., “De Duitse bezetting te Aalst 1940-44. Reconstructie van een collaboratie”
- Het Laatste Nieuws 10/12/1944
- VERSCHOORIS, MARC, “De grimmige lente van 1940”, 2024
Waarom koos Verhulst er bij de bevrijding voor om niet naar Duitsland te vluchten? Was dit te wijten aan een mogelijke mentale instabiliteit, of speelde er iets ernstigers mee? In zijn strafdossier wordt eenmaal vermeld dat hij lid zou zijn geweest van "Jagdverband 502". Deze eenheid, opgericht in juni 1943 door de beruchte commandant Otto Skorzeny, had als doel sabotageacties uit te voeren achter de geallieerde linies. Verder leek de Krijgsraad hier geen aandacht aan te besteden. Was dit omdat men eind 1944 nog niet volledig begreep waarvoor deze eenheid stond?
Als Verhulst samen met zijn compagnon Paul De Beule wél naar Duitsland was gevlucht, hadden ze zich mogelijk enkele jaren aan het Belgische gerecht kunnen onttrekken. In dat geval zou Verhulst waarschijnlijk een veel lichtere straf hebben gekregen, vergelijkbaar met De Beule, die na enkele jaren gevangenisstraf werd vrijgelaten.
Daarnaast blijft de vraag wie het dodelijke schot heeft gelost onduidelijk. Tijdens het proces tegen Paul De Beule in 1947 werd gesuggereerd dat het niet overtuigend bewezen was wie het fatale schot had afgevuurd: “dat het niet bewezen was wie het doodend schot zou gelost hebben”.
Paul De Beule was van een ander kaliber dan Verhulst, maar daarover later meer.
Bronnen:
- A.R.2 strafdossier Verhulst Polydoor
- A.R.A. genadedossier T 552_741_4
- GHYSENS, J. & B., “De Duitse bezetting te Aalst 1940-44. Reconstructie van een collaboratie”
- Het Laatste Nieuws 10/12/1944
- VERSCHOORIS, MARC, “De grimmige lente van 1940”, 2024
Wie het verleden vergeet, herhaalt er de vergissingen van. (Bertold Brecht, 1898-1956)
Re: Polydoor Verhulst (1913-1944)
Uit zijn overlijdensakte blijkt dat hij nog steeds gehuwd was met Eugenie Willems.
Wie het verleden vergeet, herhaalt er de vergissingen van. (Bertold Brecht, 1898-1956)
Terug naar “Collaboratie, repressie en verzet”
Wie is er online
Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 3 gasten