Forum Aalst Historiek

stephane

Jan,

wat is dan een "blafetuur"?

Een blaffetuur is een systeem om vensters af te sluiten in de vorm van een soort van deurtjes die op scharnieren open- en dichtdraaien.
De deurtjes bestonden meestal uit horizontale latjes die schuin waren geplaatst om toch nog enig licht door te laten maar inkijk te verhinderen.
Ze werden van buitenuit open- of dichtgemaakt.
In de open stand moesten ze vergrendeld worden om dichtwaaien te voorkomen.
Deze vergrendeling had meestal de vorm van een ventje.

Dat is de uitleg die Jan over "persienne" gaf. Een blafetuur en een persienne zijn toch niet hetzelfde?

Een persienne is een soort luik of zonwering bestaande uit een venster met schuinstaande latten waartussen enige ruimte is open gelaten. De latten zijn zo geplaatst dat ze regen tegenhouden, maar nog wel lucht en daglicht doorlaten. In tegenstelling tot jaloezieën zijn deze latten niet beweegbaar.

Een blaffetuur is een vensterluik (dat wil zeggen zijdelings te sluiten). Het woord staat in de officiële lijst van Nederlandse woorden. Het wordt echter in Nederland niet of nauwelijks gebruikt. In België daarentegen is het - vooral in spreektaal - een courant gebruikt woord.

Naargelang de regio een vensterluik dat voor de venster kan worden gedraaid of een rolluik.
Oorspronkelijk was een blaffetuur overal een luik, maar toen de luiken vervangen werden door rolluiken werd de naam blaffetuur ook gebruikt voor rolluik.

bron: Wikipedia/Het Vlaams woordenboek

stephane

Mijn grootouders (geboren rond 1900) noemden dit blaffeturen.
De meest voorkomende kleuren waren wit en groen.
De buitenvergrendeling was meestal in de vorm van een manneke of een vrouwke.







Eigen foto's.

De uitleg in het Woordenboek der Nederlandsche taal:

BLAFFETUUR, znw. vr. Waarschijnlijk van Romaanschen oorsprong.
1) Een raam waarop perkament of doek gespannen was, en dat voor eene vensteropening werd geplaatst. || Betaelt van ij blaftueren aen de vensteren in den reftere te makene, bij STALLAERT 1, 253 (aº. 1462). Blafture, une fenestrelle de toile, Ald. (aº. 1467). Unam fenestram dictam blafture, Ald. (aº. 1447). Fenestra papiracea vel membranacea, cassijne, blaffeture, Synon. Lat.-Teuthon. 2, 16 .
2) In ruimeren zin. || De blaffetuiren gemaect tot hemelwerck, in eene lijst van tooneelbenoodigdheden, in VONDEL 2, 146 .
— Eene verbastering van blaffetuur moet zijn bladvituur, dat voorkomt als naam voor het scherm dat een graveur voor het venster zet, ten einde een gelijkmatig licht op zijn werk te krijgen (zie Handw. 13, 196 en 251 ).
3) Thans nog in Oost- en West-Vlaanderen: een vensterblind dat naar binnen opengaat (zie DE BO en V. KEIRSBILCK, Timm. 56 ); ook in Brabant is het een vensterluik, vensterblind (CORN.-VERVL. ).
Afl. Blaffeturen schijnt als bnw. voor te komen: Schynh. 49 wordt gesproken van drie schimmen die in de hel aankomen, het zijn de schimmen van „drie minnaers vol vyers”, en dat vuur schijnt door hun „blaffeturen vel” heen (zie de plaats b. v. in het wdb. van OUDEMANS).

Erna merkte een naamplaatje op het rolluik vlak rechtover mijn voordeur op; ik had het zelf nog nooit opgemerkt!
Volgens mij is de tekst:
Leuven
J. Renard- Van Eieddissen
Louvin

Van Eieddissen is een onbekende naam, ik vind op het net enkel Eiddissen, in Scandinavië dan nog!

Misschien kunnen we een nieuwe rubriek 'naamplaatjes op rolluiken beginnen?