Forum Aalst Historiek

Volgens mij is het nummer op de grijze steen naast de poort 4.

Gevonden op het net :

- 26 -In Aalst liepen het Schudde-ve-stratien en de Stoofstraat blijkbaar op mekaar uit:

“...een huysken gestaen ende geleghen binnen dese stede inde Stoefstraete haudende den houck met de Schudde-ve-stratien” (Stadsarchief, Staten van Goed nr. 36705 van Jan van Heddeghem, jaar 1696 – zie ook nr. 3678, jaar 1700).
“huys ende erve oost het Schudde-ve-straetken... suyt den prince conde (= van Condé) west de Stoofstraete” (Stadsarchief, Renteboek 1693, f° 49 – zie ook f° 124 v°)

Uit het boek ‘Bevolking Stad Aalst – deel 2’:
Jaar 1717 : “ den comparant hypotekeert hiervoor zijn huis in de Pontstraat, genoemd den Haesendansch, op de hoek van de Schuddevestraatje”
Jaar 1720: “den hasendans bij het Schiddevestraatje”.

pagina 26

http://www.erfgoedmelle.be/De_Gonde_tij ... 2006.1.pdf

De monumentenwacht gaat niet over restauratiedossiers. Zij geven enkel aan welke delen van de gebouwen dringend toe zijn aan behandeling: bv. het vervangen van een dakpan, behandelen van schimmelaantasting, doorroesting ijzeren delen, vochtproblemen, structurele scheuren. Bij de behandeling ervan, zelfs van instandhoudingswerken (bv. stutten), dient een dossier besproken te worden met het agentschap onroerend erfgoed. Het zandstralen van de poortomlijsting zal zeker geen advies van de monumentenwacht geweest zijn.

Het terrein achter de poort en met de huisjes, evenals het ernaast liggend gebouw (voormalige schrijnwerkerij Van Holsbeeck), was oorspronkelijk geen eigendom van de familie de Hert (die enkel achter haar herenhuis Pontstraat 2 eigendom had), maar hoorde bij het herenhuis Pontstraat nr. 6 (voormalige drogisterij Felix Bocqué - onlangs afgebroken), dat in 1860 eigendom was van Alex. en Albert Daelman. De huisjes aan beide zijden van de poort stond er toen al; nog niet in 1818 (kadasterkaarten).
In de huisjes nr. 8-12 woonden in 1935: Frans Van der Heyden, knecht, Jozef Van Cauter, fabrieksarbeider, en weduwe Jan Wauters, zonder beroep. De poort had nr. 6 en op nr. 4 woonden winkelierster Maria De Smet, bediende Clément De Bruecker en Maria Willem, zonder beroep.

Het Schuddeveldstraatje lag aan de overzijde van de straat, nu zwembad St.-Jozefsinstituut; ik herinner me een hek met daarachter een gekasseide weg op het oude fabrieksterrein, voor de bouw van het zwembad; was dit het tracé van dat straatje?

Stoofstraat en omgeving ca. 1950



Bemerk in de Stoofstraat links onderaan het hek waar Jan het over heeft.

Ik meen ergens gelezen te hebben dat het Schuddeveldstraatje (tussen Stoofstraat en Volderstraat) afgesloten werd door de onhygiënische toestanden daar en het geboefte die er rondliep...

Ik vermoed dat de steeg lag op de perceelgrens van het zwembad St.-Jozefsinstituut en de basketbalzaal (Burchtstraat).

stephane

Op onderstaand kadasterplan uit 1818 (Made in Aalst) zie je duidelijk het T-vormige Schuddeveldstraatje. Op het plan uit de jaren 1950 zie je nog de open ruimte met het tracé van het straatje waar het in de Stoofstraat uitkwam (aan de f van 'Stoofstraat'). Ergens hier was 'het (boeven)hol', het jongensweeshuis genaamd naar de duistere, onherbergzame omgeving.

Op het plan het domein De Hert (3), het huis Daelman, eigenaars in 1860, (2) en op dat perceel de poort (1) uit de Stoofstraat. Links ervan is er reeds bebouwing, de huisje rechts duiken pas op het plan uit 1860 op. Het perceel 389 hoort ook tot de eigendom Daelman en had een topgevel in de Stoofstraat (Bouwvergunningen Archief Aalst); de oorspronkelijke muur is verbouwd tot woonhuis (voormalige schrijnwerkerij Van Holsbeeck).

Schuddeveldstraatje volgens Ghysens (geschiedenis van de straten)

1636 Schuddeveldstraatje
1677 schuddebertstraetken
1855 in de Stoofstraete palende...aen sieur Neuckermans en vanden andren kant uitmakende den hoek van een straetjen leidende naar de fabriek van madam Eliaert-Cools.

stephane

Ook in het centrum van Brussel is een Impasse Schuddeveld of schuddeveldgang; theater Toone is er gehuisvest.

Schudde kan betekenen:
-schudvork, gaffel
-galgenaas, galg
-opbrengst van zaaisel
Hoewel de eerste betekenis doet denken aan het 'boevenhol' lijkt het logischer voor de derde betekenis te gaan, hoewel dat woord voornamelijk in het Noorden van Nederland (Groningen) teruggevonden wordt: een veld dat vruchtbaar is, veel opbrengt ...
Een galgenveld was nooit zo dicht in de stad, dat lijkt dus onwaarschijnlijk.
Schuddebert is allicht een schrijffout.

Ondertussen heb ik in het archief de verbouwingsaanvraag van de huisjes nrs. 8-12, ingediend door weduwe De Hert, teruggevonden.
De uitbreiding van de huisjes met een koertje met wc en telkens een deur naar dat koertje, kwam er eind 1892 - begin 1893, ten gevolge een controle van de 'gezondheidscommissie' van de stad. Bij gelegenheid zoek ik dat verslag eens. Feit is dat toen ook de Wortelgang (Molendries) en Ingang Borreman (Windmolenstraatje) rekening houdende met opmerkingen van die commissie, aangepakt werden.
Interessant is ook het gevelzicht op de plannen van toen, waarop duidelijk het huis rechts met puntgevel deel uitmaakt van het ensemble. Ook dat huis krijgt nu een koertje met wc.

Grondplan met in het rood de nieuw aanbouw:


Gevels:


Een foto van het internet geplukt, waarop die puntgevel nog bestaat (is nu vervangen door een lijstgevel met plat dak):

Bovenstaande foto staat ook in het boek Stadsbeelden uit het verleden Aalst door Joeri Van Den Steen op pagina 96. (foto Sipho, Brussel- verzameling Fons Dierickx)

De rechtse woning met puntgevel werd later opnieuw aangepast:
de deur links werd een raam
het rechte raam werd dichtgemetseld
een nieuwe deuropening kwam er rechts

(heden is het een poort)

In het huisje met de twee treden woonde Domien Van den Steen, een lantaarnaansteker (volgens de uitleg in het boek)

de foto uit het boek:



Op het stadsplan van Atlas der Buurtwegen (1841) zijn de huisjes ingetekend:



Luchtfoto 2013-15



Zwarte rand: eigendom van familie de Hert
Rode rand: eigendom van familie Daelman (19de eeuw)

De koertjes zijn nu dichtgelegd met een plat dak...het eerste koertje rechts van de poort is niet (meer) vierkant zoals het bouwplan toont maar kent een gebogen vorm.

Zou het gebouw achter de puntgevel de voormalige paardenstallen zijn?

stephane