Aalsters museumstuk WOI

[Alostum]

Geplaatst: 08 Sep 2013 10:28 pm

In het Memorial Museum Passchendaele in Zonnebeke (W-Vl.) kwam ik onlangs onderstaand stuk steen tegen die duidelijk haar oorsprong hier in het Aalsterse moet hebben. Ter plaatse was er geen extra informatie terug te vinden.
Je kan nog net de inscripties 'Tr. d'Alost' lezen, met een pijl naar links.



Heeft iemand een idee wat het zou kunnen betekenen, en van waar het zou kunnen komen?

[Alostum]

Geplaatst: 10 Sep 2013 01:36 pm

Beschrijving
Beschrijving Locatie
De stenen met namen van loopgraven werden teruggevonden bij Middelstraat 25, Noordooststraat 6, 9 en 12 en bij Noordwestraat 12B, allemaal huizen en boerderijen ten W van het kanaal Ieper-IJzer, in een vlakke, landelijke omgeving.

Beschrijving Relict
In de omgeving van Noordschote werden minimum 16 gegoten betonnen stenen teruggevonden, rechthoekig, met in een vrij verzorgd lettertype verschillende namen van loopgrachten en verbindingsgangen gegraveerd, vergezeld van een pijl en eventueel een cijfer, in vrij goede of licht beschadigde staat.

Middelstraat 25: 1. Boyau De La Ferme Vuylsteke 2. Tr. d’Alost 6 3. Tr. d’Alost 6 Noordooststraat 6 4. Tr. Des Polders 2 5. Tr. De Gand 1 (?) 6. Boyau De La Ferme Vuylsteke Noordooststraat 12 7. Tr. Des Polders 1 8. Tr. De La Campine 1 9. Boyau De La Ferme Craie Noordooststraat 9 10. Boyau Des Meules 11. Tr. De La Pivoine 5 12. Boyau De La Forge 13. Tr. De Lokeren 3 14. Boyau De La Ferme Vuylsteke 15. Boyau Du P. 10 Noordweststraat 12B 16. Boyau Des Meules

Historische Achtergrond
In Noordschote liep tijdens WOI de eerste linie. De eerste lijn van die eerste linie lag ter hoogte van het kanaal Ieper-IJzer. Achter de voorposten 'Drie Grachten' en 'Maison du Passeur' lag een netwerk van loopgraven.

Deze stenen zijn vermoedelijk door de militairen zelf gemaakt om wegwijs te geraken uit een wirwar van loopgraven (grosso modo evenwijdig aan kanaal, "tranchées") en verbindingsgangen (grosso modo haaks daarop, "boyaux") en vanuit een behoefte om die toch wat 'aan te kleden'. In de plaats van een houten bordje met daarop de naam van de loopgraaf (zoals gewoonlijk), betreft het hier verzorgde en kunstig gemaakte stenen exemplaren. Op een historische foto van juni 1917 zien we hoe deze stenen opgesteld konden zijn: verwerkt in een muur van zandzakjes. Naar verluidt werden er door de militairen in de regio ook bloemperkjes aangelegd, standbeeldjes opgericht en bankjes ineengetimmerd.

De namen van de “tranchées” en “boyaux” kunnen op militaire stafkaarten teruggevonden worden.

Volgens de bewoners zouden de woningen Noordooststraat nr. 6 & 9 oorspronkelijk zogenaamde ‘Drieduister’ zijn. Vanaf 1920 had de overheid immers, bij gebrek aan een afdoend alternatief, de zelfbouw voor wat betreft de heropbouw geïnstitutionaliseerd: ze stelde bijv. 3.000 BEF aan bouwmaterialen ter beschikking zodat mensen ofwel zelf hun semi-permanente woning van min. 9 x 6 m ofwel aan de hand van een standaardgeraamte konden optrekken (“Drieduisters”). Het eerste kende een relatief succes, maar nog steeds had men te kampen met o.a. transportproblemen.

De vloer van Noordooststraat 9 werd in elk geval geplaveid met de bovenvermelde stenen. Zoals zo vaak werd ook hier het aangetroffen oorlogsmateriaal gerecupereerd om een voorlopige woning mee op te trekken.

De huidige eigenaar ontdekte de stenen bij het vernieuwen van de vloer en gebruikt ze nu als versiering van zijn en andere tuinen en huizen in de buurt. In de buurt zouden tot voor enkele jaren ook nog enkele betonnen militaire constructies overgebleven zijn.

Bronnen
Literatuur(1995): DEBAEKE Siegfried & LERMYTTE Jürgen, "Merkem in de kijker. Het dorp anno 1900, tijdens de Grote Oorlog en de heropbouw". Veurne, De Klaproos, 1995.
Literatuur(1993): DEMOEN Wim, "Diksmuide, een stad in beweging. Wederopbouw 1915-1935". (Eindverhandeling, 1992-1993 - Hoger Instituut voor Architectuur, Sint-Lucas Gent). Gent, Eigen beheer, 1993, 90 p.
Literatuur(1999): DENDOOVEN Dominiek & DEWILDE Jan, "De wederopbouw in Ieper. Een wandeling". St.-Niklaas, Openbaar Kunstbezit in Vlaanderen, 1999.
Literatuur(1985): GOBYN Ronny, "De woningnood en het probleem van de voorlopige huisvesting in België na de eerste wereldoorlog", in: SMETS Marcel (red.), "Resurgam. De Belgische wederopbouw na 1914. Tentoonstelling in Passage 44 Brussel van 27 maart tot 30 juni 1985". Brussel, Gemeentekrediet, 1985, p. 169-187.