Toen en nu: 1914-1918

[Alostum]

Stadsarchivaris Jeroen Meert en fotograaf Jean-Pierre Swirko stelden een brochure samen rond een aantal zogenaamde ‘lieux de mémoire’ rond de Eerste Wereldoorlog in Aalst.



Deze brochure is gratis verkrijgbaar in het toeristisch kantoor, het museum en het archief.

[walter]

Een interessant en geslaagd initiatief die de visuele herinnering aan WOI in Aalst bevordert. De commentaren bij de foto's zijn op een uitzondering na correct. Jammer dat de fotograaf niet altijd dezelfde positie inneemt als op de oude foto. Bij de foto over het Kriegslazarett in het Sint-Jozefscollege is het zelf wat ridicuul. Men kan in het gebouw op ongeveer dezelfde plaats een foto nemen. Nu is er de leraarskamer.
Over de datering van de ontruiming door de Duitsers citeer ik uit een recent artikel van mij : Het Sint-Jozefscollege tijdens de Eerste Wereldoorlog (Jong en Oud,maart 2018, pp. 3-10). "Op 12 juli 1917 is het dan zover. Alle leerlingen moeten het college verlaten. Een vlag van het Rode Kruis wordt gehesen." Deze feestzaal waar ook het jaarlijkse toneel werd opgevoerd wordt in 1937 afgebroken en vervangen door een grote studiezaal. In 1994 werd ook deze afgebroken en vervangen door een leraarskamer met daaronder een bibliotheek. In de oorspronkelijke feestzaal had het Belgische Leger reeds in augustus 1914 een "ambulance" ingericht om gewonde Belgische militairen op te vangen. Daarvoor gebruikten ze bedden uit het internaat. Zoals op de foto te zien is gebruiken de Duitsers eigen moderne opplooibedjes.

[Jerre78]

Dag Walter,
Eerst en vooral bedankt voor de lovende woorden, het opzet was inderdaad om op een laagdrempelige manier niet-specialisten iets bij te brengen over Aalst tijdens de Groote Oorlog en de zichtbare herinneringen in het straatbeeld daaraan vandaag de dag.
Wat de foto van het Sint-Jozefscollege betreft: fotograaf Swirko heeft toelating én duiding over de precieze locatie van de verdwenen feestzaal gekregen van een personeelslid van het college.
De info over het ontruimen van het college ifv het Kriegslazarett heb ik gehaald uit "De Jezuïten te Aalst, deel 2" van Jozef De Brouwer waar hij op p. 278 schrijft "Reeds op 6 juni was hieromtrent [ontruiming] een eerste beslissing meegedeeld en de internen uit de omgeving naar huis gestuurd..." Verder schrijft hij inderdaad dat op 14 juli het 80-koppen-tellend personeel van het Kriegslazarett zijn intrede deed. Maar met de ontruiming werd dus gestart in juni als ik mag afgaan op deze publicatie.
Wanneer wij (Michel en ik) foto's nemen voor de rubriek "Toen en nu" op onze facebookpagina letten we er op de "oude" foto zo goed mogelijk te benaderen. Fotograaf Jean-Pierre Swirko heeft dit bewust niet altijd willen doen omdat hij vanuit fotografisch oogpunt ook rekening heeft willen houden met een breder perspectief om zo de leesbaarheid van het beeld te vergroten.

[walter]

Voor een discussie over een datum is er altijd wel een verklaring.
Uit mijn recent onderzoek van het "jezuïetenarchief" in het KADOC-Leuven vond ik daarover nieuwe informatie die De Brouwer in 1982 nog niet ter beschikking had.
De intentie van de Duitse bezetter om het college te ontruimen werd inderdaad reeds in juni genomen maar het bevel tot effectieve ontruiming kwam pas op 11 juli 1917 waarbij 's anderendaags het college ontruimd diende te zijn.
De oorzaak waarom de Duitsers een maand dienden te wachten lag bij hun eigen politiek. Een groot aantal van de internen woonde in het gouvernementsgebied (Antwerpen, Brabant , Limburg) en hadden een speciale pas nodig om de grens tussen het Etappegebied en het gouvernementsgebied te kunnen oversteken. Voor sommigen was er zelfs op 11 juli nog geen geldig document. De paters beslisten dan maar hen onder te brengen in de villa van hun buitengoed "Pausipone" (het huidige Beukenhof in de Langestraat).Dat lieten de Duitsers ongemoeid.