Re: Albert Boone
Geplaatst: 04 Jun 2014, 14:42
Geplaatst: 09 Dec 2011 09:37 pm
esja schreef:Dit is de herwerkte versie van het door Willy geplaatste artikel over Congo.
Ik heb getracht het leesbaarder te maken door de voetnota's apart te plaatsen op het einde van eenhoofdstuk, de quote's in een andere kleur te zetten, en vooral, door het artikel in 11 delen te trekken die ik in dagelijkse afleveringen ga plaatsen, het artikel in zijn geheel is veel te lang om in een keer gelezen te worden.
Over leven en sterven in Congo Vrijstaat
derde studie in het kader van het verzoeningsproces tussen Belgie en Congo juni 2010
Deel 1
Al vanaf het begin van de Congo Vrijstaat in 1885 was het koning Leopold II erom te doen om in het pas verworven gebied zo snel mogelijk grote winsten te maken (2).
Daartoe installeerde hij een eigen bestuursapparaat, waarvan hijzelf het soevereine hoofd was, met een hoofdzetel van de regering van de Vrijstaat in Brussel.
Officieren, soldaten en ambtenaren werden gestuurd naar Congo om het immense gebied verder te exploreren en vooral ook om zo snel en zoveel mogelijk Belgische handelsposten op te richten. In de beginjaren van de Vrijstaat werd er gretig gejaagd op ivoor, dat veel geld opbracht op de Europese markten.
Hoewel bij het verdrag van Berlijn vrijhandel in de nieuwe Congostaat gegarandeerd was, probeerde Leopold dit op alle mogelijke wijze te omzeilen.
Enorme commissies werden door de Vrijstaat berekend op de export van ivoor door andere landen. Voorraden ivoor in dorpen werden in beslag genomen door de Staat met hulp van de Force Publique, het leger van de staat, dat bestond uit Belgische officieren en soldaten uit West- Afrika en later uit Congo zelf (3).
In de zgn. ´Arabische campagnes´, die in België werden voorgesteld als een heldhaftige strijd tegen de slavenhandel door de Arabieren in het oosten van Congo, ging het de vorst er voornamelijk om zijn commerciële belangen veilig te stellen door de Arabische ivoorhandel te blokkeren. Bovendien werden onder de dekmantel van deze campagnes grote gebieden veroverd. De grote Arabische campagne onder leiding van Van Kerckhoven was er op gericht om in het oosten gebieden te veroveren, en zo de aansluiting naar de Nijl te verzekeren (4).
“De strijd tegen de slavernij is voor de koning nooit meer geweest dan een alibi om zijn materiële ambities te verbergen” (Guy Vanthemssche).
Frans Buelens stelt dat deze Arabische oorlog met een nooit geziene wreedheid werd gevoerd en steden als Kasongo en Nyangwe nagenoeg werden vernietigd met 70.000 doden en een grote hoeveelheid krijgsgevangenen tot gevolg.
Toch werden de Belgische officieren van deze campagnes geëerd met pronkende standbeelden in ons land, die hun heldhaftigheid in de strijd om een nobele zaak (n.l. de bestrijding van de slavernij) aan de volgende generaties moesten tonen.
Ook het museum van Oorlog in Brussel stelt deze campagne voor als een heldhaftige strijd van onze dappere voorvaderen zogezegd om de slaven te bevrijden uit de handen van de Arabische handelaren.
(2) Deze winsten werden aangewend voor de realisatie van grootse bouwprojecten in Brussel, Oostende en elders. Maar ook het koningshuis zelf heeft in niet onaanzienlijke mate geprofiteerd van deze rijkdom. Over de financiële impact van deze periode op het Belgische bedrijfs- en bankwezen, verwijs ik naar de studie van Geert Buelens: ´Congo, de impact van een kolonie¨
(3) Uiteindelijk zou deze gretigheid ook het keerpunt worden toen de Belgische commandant Lothaire de Ierse ivoorhandelaar Charles Stokes in 1895 zonder vorm van rechtsgeldig proces terechtstelde op beschuldiging van handel in wapens. De ware reden was dat Stokes als bedreiging werd gezien voor de ivoorhandel in Oost-Congo. Deze executie leidde tot internationaal protest van vooral Duitsland en Engeland en zou de Congo Vrijstaat internationaal
voortaan in een slecht daglicht brengen (uitvoerig beschreven door Van Groeneweghe in ´Voor rubber en ivoor. Leopold II en de ophanging van Stokes).
(4) Deze droom is uiteindelijk niet uitgekomen en heeft tot internationaal gezichtsverlies van de koning geleid.