meisjesschool in Mijlbeek

[Alostum]

Geplaatst: 28 Aug 2010 03:03 am

Jaren geleden woonde mijn moeder in Appelstraat 5 (Mijlbeek). Ze vertelde mij dat toen ze een kind al was ze een leerling op een meisjesschool dichtbij haar huis - naast of om de hoek als ik me goed herinner. Het huis en de school deelden dezelfde tuinmuur. Die school werd beheerd door nonnen; ik denk dat het was ook een vrouwenklooster. Dat zou zijn van ongeveer 1924-1935 geweest. Weet iemand de naam van die school? Is de school er nog? Was het dezelfde school als in de berichtje over de meisjesschool op de Moorselbaan? Ik vond Sint Maarteninstituut Moorselbaan op de Internet maar dat lijkt te ver van Appelstraat 5. Bovendien begrijp ik dat in die dagen Sint Maarteninstituut was een school voor jongens - waarschijnlijk de school dat haar broers bijgewoond.

mvg
Patricia (Canada)

[Alostum]

Geplaatst: 28 Aug 2010 10:06 am

Hello Scout,

Waarschijnlijk zal het de Vrije Meisjesschool van de Zusters St.Vincentius à Paolo geweest zijn, die hadden hun school op de hoek van de Moorselbaan en de Bergemeersenstraat, in 1980 werd deze school afgebroken om plaats te maken voor een appartementenblok.

greetings from Aalst

[Alostum]

Geplaatst: 28 Aug 2010 04:11 pm

Het was inderdaad de school van de Zusters St. Vincentius à Paolo gelegen Moorselbaan nr. 135-137.

Foto van deze school omstreeks 1905.


Kleuterklas van Zuster Rachel rond 1948.
De zusters kregen de bijnaam van "Zwaantjes", naar de vorm van hun hoofddeksel.

[Alostum]

Geplaatst: 28 Aug 2010 06:37 pm

Dag Scout,
De officiële naam luidde : Aangenomen Parochiale Meisjesschool.
In de brochure "Mijlbeek van praterij tot parochie" van Rudy Saey en Wilfried Vernaeve vond ik volgende gegevens.
In 1878 bouwde E.H. deken De Blieck een school voor meisjes in de Bergemeerschen aan de Moorselbaan op grond van Judocus De Cock naast de kapel, toegewijd aan de H. Cornelis. Deze kapel had Judocus De Cock laten bouwen ter nagedachtenis van het overlijden van zijn zoon Gonsaldus in 1876. Twee zusters van de orde van St. Vincentius a Paolo, die les gaven aan de Hoveniersstraat, werden naar de Moorselbaan overgeplaatst. Tot in 1879 kregen deze scholen staatssubsides. Door de overwinning van de Liberalen bij de verkiezingen in 1884, werden de zusters in de Hoveniersstraat vervangen door wereldlijke juffrouwen (de madammekesschool). De zusters vonden onderdak in de school aan de Moorselbaan.Een vierde (1885), vijfde (1886) en een zesde (1898) klas werden bijgebouwd.
In 1897 begon men met een huishoudschool voor een dertigtal leerlingen tussen de 15 en de 25 jaar, met lessen op dinsdag en donderdag.
Op zondag 13 oktober 1901 werd een zondagschool voor meisjes geopend. In 1908 liet pastoor Lauwereys 5 klassen toevoegen. De speelplaats werd vergroot en ommuurd. Drie klassen dienden voor de bewaarschool. In 1915, in volle oorlogstijd liet de pastoor nog 7 klassen bijbouwen. Enkele klassen werden omgebouwd tot een woning voor de zusters. Uiteindelijk telde de school 13 klassen. De school beschikte ook over een meisjespatronaat.
In de jaren 60 waren de klassen zeer bouwvallig geworden. Omdat de eigenaar van de grond en de gebouwen (ondertussen eigendom van de familie De Vis) de herstellingen niet wou bekostigen werden de meisjes ondergebracht in de Jongensschool St. Maarten aan de overkant van de Moorselbaan. In 1965 telde de lagere school nog 92 leerlingen met 4 onderwijzeressen en de kleuterschool 97 kinderen met 4 kleuterleidsters.
Het klooster werd in 1966 gesloten en de zusters namen hun intrek in het klooster aan de Langestraat.
Ikzelf ben er leerlinge geweest van 1946 tot en met 1957.
Persoonlijke belevenissen volgen later.
Jorissa

[Alostum]

Geplaatst: 29 Aug 2010 07:00 pm

nog een schoolfoto uit de jaren '30:



Ik heb nooit van zwaantjes horen spreken over die nonnen, wel van "vliegende nonnen"
Kwade tongen beweerden dat bij regenweer er aan de achterkant een regenpijp op hun rug gemonteerd werd.

[Alostum]

Geplaatst: 29 Aug 2010 09:26 pm

Als oud leerlinge van deze school kan ik wel degelijk bevestigen dat de nonnen "Zwaantjes" genoemd werden, ik kende ze echter ook nog onder een variante van "Vliegende Nonnen" namelijk "Vliegende Brigade".

[Alostum]

Geplaatst: 31 Aug 2010 06:23 pm

Elf jaar meisjesschool Moorselbaan

In 1946 zette ik mijn eerste stapjes naar de meisjesschool. Aan de poort werden de kleinste kleutertjes opgewacht door de directrice en onmiddellijk naar het klasje van Zuster Rachel gebracht. Bezorgde moeders of meetjes werden kordaat geweigerd. Dat er veel geschreid werd hoeft geen uitleg. Zuster Rachel zwaaide de plak met ijzeren hand, wat wel noodzakelijk was aangezien haar klasje meestal rond de veertig kleuters telde, zowel jongens als meisjes. Het eerste wat je er leerde was zwijgen. Wie dit niet kon werd met de rug tegen de muur gezet, met de wijsvinger op de mond. Het kruisteken maken moest men doen met het “beste” handje. Dan leren de handjes vouwen om te bidden, wat niet altijd vlot verliep. Aan het feit of je al wat woordjes kende van een “weesgegroet”, kon de zuster vaststellen of men thuis katholiek was. Dus vele moeders brachten op voorhand hun spruit al een en ander bij om niet in affronten te vallen. Andere vaardigheden bij Zuster Rachel waren muizentrapjes maken (twee stroken papier beurtelings over elkaar vouwen) en vlechtmatjes maken.
In het tweede klasje werden jongens en meisjes gescheiden. De jongens moesten gaan spelen op de kleine speelplaats vlak bij de ingangspoort en de meisjes vooraan de grote koer onder de galerij, dichtbij de kleuterjuffen. Er waren slechts twee klassen jongens, want die moesten op 7 jaar naar de jongensschool aan de overkant van de Moorselbaan.
De kleutertjes konden dan al moeilijker bezigheden aan zoals punniken (koordjes breien op een garenklosje), prikken met een priknaald op een prikkussen, naaikaarten maken, lapjes knippen, plakken. Van de derde kleuterklas herinner ik me nog Zuster Tarcitius, die ons voorbereidde op het eerste leerjaar. Wij leerden schrijven met een griffel op een lei. Ik vermoed dat het papier toen nog te schaars was. Later kregen wij een half schriftje met dubbele schrijflijnen.
De lagere schooltijd verliep zoals in alle katholieke scholen met veel godsdienst en handwerk. Elke dag begon met een gebed en een uur godsdienstonderricht. De donderdag was er mis voor de kinderen vanaf het 5e studiejaar. De missen waren nog in het Latijn. Wij kregen ons eigen misboekje en moesten proberen het Latijn mee te lezen. Tijdens de vasten mocht niet gesnoept worden. Alle snoep werd geconfiskeerd en in een grote doos gestopt voor na Pasen. De voorbereiding van Pasen bestond uit de Gedurige Aanbidding op Witte Donderdag, gedurende een uur in de kerk; de Kruisweg op Goede Vrijdag en op zaterdagmorgen kwamen de klokken met paaseitjes. Er was nog les op zaterdagmorgen.
In het eerste leerjaar deed men zijn Eerste Communie. De oefeningen zoals biechten en leren ter communie gaan, gingen door in de kapel van de H. Cornelis, die toen deel uitmaakte van de school. Biechtstoel en communiebanken waren aanwezig, aangezien de kapel ooit nog dienstgedaan had als parochiekerk (1899-1903)
Voor de communie moest men knielen op de communiebank, de handen onder het laken steken en met de duimen en wijsvingers een tafeltje maken onder de kin. Als de pastoor kwam moest men de tong uitsteken. Op de hostie mocht men niet bijten en niet aankomen met de handen, want het was het lichaam van Christus.
Men moest nuchter zijn om ter communie te gaan. Na de mis ging men meestal bij de meter of peter naar de koffietafel. Daarna deed men de ronde in de familie. Men gaf een gedachtenisprentje in de hoop een mooie zakcent te krijgen. Het waren maar de rijke mensen die toen een feesttafel aanrichtten.
Ook de Plechtige Communie werd goed voorbereid in de school. Na de dankmis op de tweede dag werden wij gevraagd op de school voor een koekje en een drankje.
Nog wat over het handwerk. Men leerde breien vanaf het eerste leerjaar. Met metalen naalden en ecru breikatoen. Eerste werkje was een washandje. Het breisel schoof moeizaam over de breinaalden door de zweethandjes en het krampachtig vasthouden. Het zag er niet uit. Daarna volgde nog een gebreide onderbroek en een sok en als naaiwerk een onderjurk en een schort.
De laatste jaren, het zevende en achtste leerjaar, of de vierde graad werden gegeven door zuster Laurentia, met hulp van een huishoudregentes (in 1956 juffrouw Aline). Deze jaren noemde men “de familiale leerjaren”. Het programma bestond hoofdzakelijk uit huishoudkundige vakken.
Eenmaal per maand kookkunst. Hiervoor werd de huishoudklas gebruikt waar alle materiaal voorhanden was. Wij mochten meewerken aan de soep, aardappels en groenten, met dessert achteraf, en mochten het ook opeten (lusten of niet). Koper kuisen en boenen gebeurde in het klooster. Wij moesten vuil wasgoed van thuis meebrengen om te leren wassen, stijven, strijken, enz.
De tweede taal werd zeer primitief aangeleerd : enkele vragen en antwoorden van buiten leren. Wie meer wenste te leren kon privéles krijgen. Wiskunde ontbrak volledig. Dus de problemen bij het overstappen naar het middelbaar waren legio.
De lessen eindigden toen op 15 juli en herbegonnen op 1 september. Dikwijls gebeurde het dat bij het begin van het schooljaar enkele kinderen ontbraken omdat zij ingezet werden bij de hoppepluk.
Er was ook jaarlijks een tentoonstelling van de handwerken. Iedereen wie dit wenste kon handwerk laten uitvoeren door de oudste kinderen. Ik borduurde ook een tafelkleed op bestelling en kreeg hiervoor 20 F uitbetaald voor een jaar werken.
Eigenlijk ben ik er altijd graag naar school geweest. Was het onderricht een beetje ondermaats, de sfeer was er familiaal en gezellig. De zusters waren niet te beroerd om de rokken samen te nemen en mee te doen aan baantje glijden of hinkelen.
Ik verhuisde uit Aalst in 1964 en heb achteraf vernomen dat de school moest sluiten en de overblijvende kinderen naar de jongensschool moesten. Deze school werd vernieuwd en toegankelijk gemaakt voor jongens en meisjes. Deze school staat algemeen gekend als “De Universiteit van Mijlbeek”.
Jorissa

[Alostum]

Geplaatst: 09 Okt 2010 10:58 pm

Voor wie interesse heeft staan er momenteel twee foto's van deze school op ebay:

een eerste van 1913, de vijfde klas:



en een andere van juist na de oorlog, te zien aan de engelse en amerikaanse vlag

[Alostum]

Geplaatst: 04 Dec 2010 09:15 pm

Uit de nalatenschap van Theo Van Gijseghem, blijkbaar ging zijn vrouw ooit naar deze school:



foto uit 1926:



Wat me daarin opviel is onderaan links, "aang. school"
Wat kan dat betekenen?

[Alostum]

Geplaatst: 04 Dec 2010 09:29 pm

De officiële naam van de school was: Aangenomen Parochiale Meisjesschool