De Zwarte Zusters

Moderators: Alostum, david, janlouies

Gebruikersavatar
Alostum
Site Admin
Berichten: 13002
Lid geworden op: 14 Mei 2014, 15:27
Locatie: Aalst

De Zwarte Zusters

Berichtdoor Alostum » 02 Jun 2014, 17:47

Geplaatst: 27 Okt 2011 06:43 pm
De Zwarte Zusters in Aalst (1475 – 2004)

De eerste orde: Serviten of de Dienaren van Maria, werd gesticht in 1233.
Hun doel was een beschouwend leven leiden, de verering van Maria en de verbreiding van het geloof.
De leefregel van de H. Augustinus diende als basis.

De tweede orde: Servitinnen of de Dienaressen van Maria, werd gesticht in 1280.
Hun doel was identiek aan dat van de eerste orde.

De derde orde: Servitinnen of de Dienaressen van Maria, werd gesticht in 1306.
Het hoofddoel van deze orde was onderricht en ziekenverpleging.
De zusters werden Mantillaten genoemd omwille van hun schoudermanteltje of mantilla van zwarte stof.
Aangezien ook de rest van hun kledij uit zwarte stof was gemaakt werden ze gemeenzaam Zwarte Zusters Augustinessen of Zwarte Zusters genoemd.

Rond 1470 vestigden zij zich voor het eerst in Gent en uit dit klooster werd een zekere Joanna Scupers in 1474, op verzoek van het stadsbestuur, naar Aalst gezonden om er de pestlijders te verzorgen.
Er kwamen zich nog twaalf zusters vestigen om “den scamele lieden, besmet van zieckte van pestilentiele, bij te staene, te hantierne ende visentherene dies begheeren, toter doot”.
Zij vestigden zich in een huis op de hoek van de huidige Graanmarkt en de Esplanadestraat.
Het klooster werd onder de Franse Republiek gesloten en de bezittingen, als staatseigendom, verkocht.
Het grootste deel van de verdreven zusters vonden een onderkomen bij rijke burgers of gingen inwonen bij oudere en zieke mensen die verzorging nodig hadden.
Vanaf dat moment werden zij soms ook “Soeurs de Compagnie” genoemd.
In 1806 kochten zij een huis in de Kapellestraat waar zij hun klooster herinrichtten.
Later kregen zij van het stadsbestuur de toelating om de nabijgelegen herberg “Het Boerken”, aan te kopen, af te breken en er een kapel te bouwen.
Hun doel bleef hetzelfde, hulp verlenen aan de zieken thuis, in 1819 kregen zij hiervoor een schamele vergoeding van 28 centiemen per dag.
Ook het afleggen van overledenen behoorde tot hun verplichtingen, minstens twee zusters moesten eveneens op de begrafenis aanwezig zijn.
Voor de armsten onder de bevolking gebeurden deze verzorgingen gratis.
Bij Koninklijk Besluit van 14 mei 1829 werd hun klooster in Aalst officieel erkend.
Het was eigenlijk niet meer dan een kleine religieuze gemeenschap die zieken thuis verzorgden en bijstonden in hun laatste dagen en uren.
Zij konden blijven bestaan dankzij de vele giften van de Aalsterse bevolking, meestal van de gegoede burgerij die hiermee een plaats in de hemel hoopten te verdienen.

Op 21-12-1901 kochten zij het kasteel van Mijlbeek om er een rusthuis voor rijke oude dames in te richten, onder de geestelijke leiding van pastoor S. Lauwereys.
Het kasteel was achtereenvolgens eigendom van: Louis Dommer (tot 1885), Baron Leo de Béthune (tot 1895), Angeline Chassaigne (Parijse lerares) die het voor 60.000 fr. verkocht aan de Zwarte Zusters.
Het nieuwe rusthuis werd in 1902 ingewijd en kreeg de naam “Institut Notre Dame”.
Vrij snel evolueerde het tehuis tot een geneeskundige instelling en in 1904 werd het “Geneeskundig Instituut van O. L. Vrouw” opgericht.

Een brochure kondigde de opening aan als volgt:

"Dit schoon Gesticht heeft voor doelwit het verplegen der zieken van de oogen, van den neus, de ooren en de keel; der heelkundige ziekten; der kinderziekten; der ziekten van de voeten. Voor ieder dezer ziekten is er een afzonderlijke specialist. Het Gesticht is gelegen op eenen heuvel en omringd van prachtige hovingen. Het biedt dus aan de zieken een zeer aangenaam en gezond verblijf. Er zijn zeventig ruime kamers ingericht voor de zieken. De prijs van onderhoud, wijn niet inbegrepen, is van 2 tot 10 fr. per dag, volgens de kamer en de tafel die men begeert. De dienst is toevertrouwd aan kloosterzusters. Een zuster om de zieke des nachts te bewaken kost 1 fr. per nacht. De personen aangedaan door besmettelijke ziekten of krankzinnigheid worden in het Gesticht niet opgenomen. Het Gesticht zal geopend worden den 9de mei."

In 1930 werd er eveneens een verpleegstersschool opgericht, in 1937 verhuisde de school naar een nieuw gebouw op de Leopoldlaan, het nog steeds bestaande Sint Augustinusinstituut voor Verpleegkunde.
De Duitse bezetter vertrouwde de zorg voor zijn gewonden eveneens aan de Zwarte Zusters toe.
In 1956 wijzigden de zusters hun klederdracht, hun oude habijt werd vervangen door een iets praktischere kleding.
In 1970 stonden de zusters hun ziekenhuis af aan een vzw en wijzigde de naam in “V.Z.W. O.L. Vrouwziekenhuis”.
In 1972 werden de gebouwen in de Kapellestraat verkocht, de kapel aan de firma “De Ster” en nog in hetzelfde jaar het klooster aan de stad Aalst.
De “V.Z.W. Congregatie Zwarte Zusters van de H. Augustinus” werd definitief overgebracht naar de Moorselbaan nr. 164.
In 1992 woonden er in dit klooster nog een dertigtal zusters waarvan en nog slechts zeven in het ziekenhuis werkten.
Na de opruststelling van de twee laatste zusters in 2004 kwam een einde aan de eeuwenoude hulpverlening van de Zwarte Zusters in Aalst.

Ondertussen is het O.L.V. Ziekenhuis, door vele Aalstenaars nog altijd “De Kliniek” genoemd, uitgegroeid tot één van de grootste en bekendste ziekenhuizen van ons land.
Tot de bekendste dokters van weleer behoorden: dr. André Sierens, dr. André Goffaerts en dr. Jean Cuvelier die in 1948 er de eerste geslaagde hartoperatie (blauwziekte) in België uitvoerde.
In 1950 werd dr. Paula Harth er als eerste vrouwelijke arts aangesteld, op de afdeling Inwendige Ziekten.

Als dank voor hun verdiensten aan de Aalsterse bevolking werd de Kapellestraat vanaf 2004 gewijzigd in Zwarte Zustersstraat.

Typische kledij van de Zwarte Zusters.

Afbeelding

Klooster en kapel in de Kapellestraat.

Afbeelding

Beeld van de H. Augustinus in de voorgevel in de Kapellestraat.
Foto genomen door J. Depryck.

Afbeelding

Institut Notre Dame. Rusthuis voor Dames.

Afbeelding

Gesticht O.L. Vrouw. Institut Notre Dame.

Afbeelding

Institut Notre Dame, de hoofdingang was in het gebouw met de trapgevel.
Op de plaats waar de schapen grazen kwam in 1937 de nieuwe Verpleegstersschool.
Er rechtover, op de weide aan de overzijde van de straat, was een geïmproviseerd militair kerkhof waar 42 Duitse soldaten een voorlopige rustplaats vonden.

Afbeelding

De nieuwe verpleegstersschool.

Afbeelding

Ziekenkamer.

Afbeelding


Bronnen:
Petrus Van Nuffel, Historiek der Oude Straten
Petrus Van Nuffel, Alostum Religiosum
Jos Ghysens, Heiligenverering te Aalst
Jos Ghysens, Aalst, Mijlbeek
Jubileumuitgave 1904 - 2004, 100 jaar O.L.V. Ziekenhuis Aalst
J. Depryck, foto H. Augustinus
Eigen digitaal archief
De wereld gaat door, de tijd gaat voorbij, mensen gaan weg en soms keren ze niet meer terug en blijven alleen nog foto's achter. Robert Frank (1924-2019)

Gebruikersavatar
Alostum
Site Admin
Berichten: 13002
Lid geworden op: 14 Mei 2014, 15:27
Locatie: Aalst

Kapel van de Zwarte Zusters

Berichtdoor Alostum » 02 Jun 2014, 17:48

Geplaatst: 04 Aug 2012 05:47 pm
Jerommeke schreef:
Afbeelding

De wereld gaat door, de tijd gaat voorbij, mensen gaan weg en soms keren ze niet meer terug en blijven alleen nog foto's achter. Robert Frank (1924-2019)


Terug naar “Arm- en ziekenzorg”

Wie is er online

Gebruikers op dit forum: Geen geregistreerde gebruikers en 5 gasten

Advertentie