Borse van Amsterdam

[Alostum]

Geplaatst: 15 Dec 2011 08:52 pm

Vanwaar komt de naam van dit bekende gebouw?
De eerste naam was het 'nieuwerck', de niewbouw van de stad Aalst dus, het nieuwe stedelijke administratieve centrum als het ware. De hoofdwacht (politie dus) zat er en de wezenkamer zetelde er. Er werd ook recht gesproken: het leenhof vonniste er.
Dan kocht de rederijkerskamer Ste-Barbara het gebouw. Ze vergaderden er zeker tot 1743, toen het verwoest werd door Engelse soldaten die er gekazerneerd waren.
In 1788 was het herberg De Vetzak en pas in 1829 komen we de naam Borse van Amsterdam tegen: Judocus Van Vaerenbergh, die er reeds waard is, koopt het gebouw 'genaamd herberg De Borse van Amsterdam'. In een verkoopsovereenkomst heeft men het in 1863 over de 'afspanning' De Borse van Amsterdam, maar een echte afspanning, met paardenstallen voor de afgespannen dieren, was het natuurlijk niet.
Volgens toeristische brochures van de provincie en de stad verwijst de naam naar de ligging om de handelsroute Rijsel-Amsterdam (Zoutstraat-Kattestraat) en er wordt ook wel eens verwezen naar een Hollands cliënteel. Maar bronnen die dit beamen heb ik (nog) niet gevonden. Kan iemand anders hier klaarheid in brengen?

[Alostum]

Geplaatst: 16 Dec 2011 12:00 pm

Naar ik meen werden de zolders van de toenmalige 'Barbarakamer' (dus nu Borse van Amsterdam) tussen 1786 en 1792 gebruikt door Jean-Louis DE WOLF voor de opslag van zijn hop- en moutvoorraad..... dus een beetje voorloper van de latere mouterij De Wolf-Cosyns.

[Alostum]

Geplaatst: 10 Aug 2012 02:17 pm

In de 19de eeuw behelsde de 'Borze van Amsterdam' slechts de rechterhelft van het gebouw. De linkerhelft was nog steeds stadseigendom en politiewachthuis. Pas in 1898 kocht de 'Cercle' het volledige gebouw.

[Alostum]

Geplaatst: 14 Aug 2012 01:48 pm

Hierbij de afbeelding van de 'halve borze' waarvan sprake in vorig bericht.

[Alostum]

Geplaatst: 15 Aug 2012 10:10 pm

Op de kaart van Popp (circa 1860) vinden we de tweedeling van het gebouw ook terug, maar beide delen zijn niet even groot: het stadsdeel is ongeveer 42% van de breedte, het rechterdeel, dan eigendom van J.B. Gheeraerdts, 58%. Bovendien schiet dat perceel nog een behoorlijk stuk in de diepte, achter 4 huizen van de Kattestraat. Raar dat de reclamekaart een kleiner stuk toont dan de werkelijkheid; of was dit omdat het mooier oogde met de twee geveltoppen i.p.v. twee en een stukje van een derde?

[Alostum]

Geplaatst: 16 Aug 2012 01:09 pm

Op het oorspronkelijke gebouw stond een toren die eind 17de eeuw werd afgebroken. De huidige toten werd opgericht in 1909!

De 12 wapenschilden boven de pilaren, tussen de bogen, werden in 1930 gerestaureerd. De schilden tonen de wapens van de leden van het magistraat. Uiterst links, vinden wij het wapen van burgemeester de Vilain (1630) vervolgens de schilden van zijn schepenen Piersonne, Croy, Le Boiteulx, Colins, Vaerewyck, De Wilde en De Smet. Ook het blazoen van de Spaanse koning Philips IV is aangebracht.

Onstaan van het gebouw: 1630 of 1633, beide jaartallen vond men weer bij de restauratie van 1908.

stephane

[Alostum]

Geplaatst: 12 Dec 2012 09:40 pm

Zoals Jan al eerder opmerkte wordt in 1829 de borze van Amsterdam gekocht door de bewoner Judocus van Varenbergh.
Hieronder de eerste pagina van de akte.



Transcriptie

Jaar duizend achthonderdnegenen twintig, den eenen
twintigsten Maart, ten zes uren namiddag.
In de herberg genaamd de borze van Amsterdam, bewoond
bij sieur Judocus Van Varenbergh, op de grote markt te Aalst, noordwijk.
Voor ons Cornelius Evit, koninklijken notaris ter verblijfplaats
van Aalst, noordwijk, derde arrondissement der provintie
oostvlaanderen en in de tegenwoordigheid der nagenoemde
getuigen is gekompareerd in persoon de heer Franciscus
Xaverius De Vilander, burgemeester der stad Aalst
en aldaar wonagtig , handelende in zijne gezegde hoeda-
nigheid van Burgemeester en als ten einde deze, zoo
hij verklaart, gedelegueerd van wegens den regeringsraad
dezer Stad Aalst.
Welke komparant heeft gezegd dat hij agtervolgende
de verworvene bemagting verleend bij zijn majesteits
besluit de dato vierentwingsten Juny achttienhonderd
achtentwintig over …….deze stad Aalst
begeert te verkoopen een huis, erve, en dependentien zoo
het zelve gestaan en gelegen is binnen de stad Aalst, op
de groote markt, breeder uitgedrukt in het kohier van
lasten hier na beroepen.
Gevolgelijk heeft de komparant ons ter hand ge-
steld, eerst kopij of afschrift eener maandelijksche
voordragt aan zijne Exciellentie den heer minister
van binnenlandsche zaken, ……verzoeken om
folio een